“Kërkoje atë që është modeste dhe e sinqertë, e cila dëshiron të përparojë në fe,
Atë që ta thotë të vërtetën dhe që është gati të bëjë gjithçka për ty,
Atë që buzëqesh kur të shikon ty,
Atë që është e turpshme kur është e nevojshme dhe e zemëruar kur është xheloze,
Atë për të cilën ti je e gjithë bota e saj,
Atë që të dëshiron edhe pa monedha dhe gjëra të shtrenjta,
Atë që bën sabër dhe di të presë.”
Përshtati: Miftar Ajdini
Bazat e dhimbjes se kokes
Sipas statistikave, mbi 45 milione amerikane vuajne nga semundja kronike,e perseritur e dhimbjes se kokes dhe nga keto, 28 milione vuajne nga migrena. Rreth 20% e femijeve dhe te rinjeve kane gjithashtu dhimbje te forta koke.
Cfare lloje dhimbjesh koke ka?
Ka disa lloje te dhimbjeve te kokes – 150 diagnoza dhimbjesh koke jane vendosur!
Me poshte eshte nje liste e llojeve me te zakonshme te dhimbjes se kokes.
Dhimbje koke qe zgjat: Gjithashtu e quajtur dhimbje koke kronike e perditshme ose dhimbje koke jo-progresive,dhimbjet e kokes qe zgjasin jane dhimbjet me te zakonshme te kokes ne te rriturit dhe te rinjte. Keto tkurrje te muskujve te kokes shkaktojne dhimbje te moderuar dhe te vijne e shkojne ne nje periudhe te zgjatur kohe.
Migrene:Shkaqet e sakta te migrenes jane te panjohura, edhe pse ato jane te lidhura me kontraktimin e eneve te gjakut dhe ndryshimeve te tjera ne tru, si dhe anomali te trasheguara ne disa zona te trurit. Dhimbja e migrenes eshte nga e moderuar deri e rend, shpesh e pershkruar si pounding, dhimbje te ngrire. Ajo mund te zgjase nga 4 ore deri ne 3 dite dhe zakonisht ndodhin 1 deri ne 4 here ne muaj. Migrena eshte e shoqeruar me simptoma te tilla si ndjeshmeria ndaj drites; zhurmes ose aromave; te perziera ose te vjella; humbja e oreksin; crregullime stomaku ose dhimbje barku . Kur nje femije ka nje migrene ata shpesh duken te zbehte,i merren mendte, kane vizione te paqarte, ethe, crregullime stomaku, pervec qe mund te kene simptomat te listuara me siper.
Nje perqindje shume e vogel e migrenes ne te vegjlit perfshijne simptoma gastrointestinale periodike, ne te cilen e vjella eshte me e zakonshme. Te vjellat periodike do te thote se simptoma te ndodhin ne nje baze te rregullt – rreth nje here ne muaj. Keto lloje te migrene nganjehere jane quajtur migrene e barkut
Sindroma e dhimbjes se kokes e perzier: Gjithashtu i quajtur migrene e transformuar, kjo eshte nje kombinim i migrenes dhe i dhimbjes se zgjatur te kokes. Te dy te rriturit dhe femijet e perjetojne kete lloj dhimbje koke.
Dhimbja e kokes e grumbulluar: Lloji i fundit me i perhapur, edhe pse me i rendi, lloj primar dhimbje koke, dhimbja e dhimbjes e kokes e grumbulluar eshte intensive dhe mund te pershkruhet si nje djegie ose therje qe eshte ngrire ose konstante. Dhimbjet jane aq te renda sa ata qe vuajne nga dhimbja e kokes e grumbulluar nuk mund te ulen dhe deshirojne shpesh paqe gjate nje sulmi. Dhimbja ndodhet pas nje syri, ose ne zonen syrit, pa ndryshuar anet. Termi “dhimbje e grumbulluar” i referohet dhimbjes se kokes karakteristike qe kane nje grupim te sulmeve. Kjo dhimbje koke ndodhe nje deri ne tre here ne dite gjate nje periudhe te grumbullimit, e cila mund te zgjase 2 jave deri ne 3 muaj. Dhimbja mund te zhduket krejtesisht (te hyjne ne “lirim”) per muaj apo vite, dhe me pas te peseritet.
Dhimbje koke nga sinusi (Sinoziti): dhimbjet e kokes nga sinoziti jane te shoqeruara me nje dhimbje te thelle dhe te vazhdueshme ne kockat e faqes, uren e ballit apo hunde. Dhimbjet zakonisht intensifikohen me levizje te papritura koke ose lodhje dhe zakonisht ndodh me simptome te tjera te tilla si shkarkim i hundes, ndjenje ngarkese ne vesh, ethe dhe enjtje te fytyres.
Cilat jane llojet e dhimbjes se kokes?
Dhimbje koke akute: pare ne femijet, keto jane dhimbje koke qe ndodhin papritmas dhe per here te pare dhe jane simptome qe zhduken pas nje periudhe relativisht te shkurter kohe. Dhimbje koke akute me te shumten e rasteve rezultojne ne nje vizite ne zyren e pediater dhe / ose urgjence. Nese nuk ka simptome apo shenja neurologjike, shkaqet me te zakonshme per dhimbje koke akute ne femijet dhe te rinjte eshte nje infeksion i frymemarrjes ose kanal shkarkimi i qelbezuar.
Dhimbje koke lidhur me hormonet:dhimbjet e kokes ne grate shpesh jane te lidhura me ndryshimin e niveleve te hormoneve qe ndodhin gjate menstruacioneve, shtatzanise, dhe menopauzes. Ndryshime, si per shembull pilula e kontrollit te lindjes shkaktojne dhimbje koke ne disa gra.
Dhimbje koke kronike progresive: Gjithashtu i quajtur terheqje apo dhibje koke trazuese, dhimbje koke kronike progresive perkeqesohen dhe ndodhin me shpesh me kalimin e kohes. Keto jane me pak te zakonshme dhe llogariten per me pak se 5% e te gjithe te rriturit dhe me pak se 2% e te gjithe femijeve me dhimbje koke. Dhimbje koke kronike progresive mund te jete rezultat i nje semundjeje ose crregullim i trurit ose kafke.
A eshte dhimbja e kokes e trashegueshme?
Po, dhimbja kokes, sidomos migrena, kane nje tendence per te trasheguar ne familje. Shumica e femijeve dhe te rinjve (90%) qe kane migrene kane anetaret e tjere te familjes me migrene. Kur te dy prinderit kane nje histori me migrene, ka 70% shans qe femija do te zhvillojne migrene. Nese vetem nje prind ka nje histori migrene, rreziku bie ne 25% -50%.
Cfare shkakton dhimbje koke?
Dhimbjet e kokes vijne nga sinjale qe bashkeveprojne brenda trurit, venat e gjakut dhe nerva qe rrethojne. Gjate nje dhimbje koke, nerva te vecanta te venave te gjakut dhe muskujt e kokes aktivizohen dhe dergojne sinjale dhimbjee ne tru. Nuk eshte e qarte pse keto sinjale aktivizohen.
Ka nje migrene “dhimbje qendrore” ose gjenerator ne zonen mes te trurit. Nje migrene fillon kur qelizave nervore hiperaktive dergojne impulse ne venat e gjakut, duke shkaktuar shtrengim, e ndjekur nga perhapje te ketyre venave dhe lirimin e prostaglandins, serotonin, dhe substanca te tjera qe e bejne pulsimin te jete i dhimbshem. Serotonin eshte nje esence kimike per disa procese trupit.
Dhimbjet e kokes qe ndodhin papritmas jane zakonisht per shkak te nje semundje, infeksion, ose temperature. Te tjera kushte qe mund te shkaktoje nje dhimbje koke perfshijne sinusit akut (inflamacion i sinuses), faringjit (inflamacion apo infeksion i fyt) ose otit (infeksion i veshit, ose inflamacion).
Ne disa raste, dhimbja e kokes mund te jete rezultat i nje goditje ne koke (traumave) apo shume rralle nje shenje te nje gjendje me serioze mjekesore.
Shkaqet me te zakonta te dhimbjeve te forta koke apo kronike nonprogressive perfshijne stres emocional te lidhura me familjen dhe miqte, apo shkollen dhe punen; perdorimin e alkoolit; mos ngrenia; ndryshime ne gjumit; perdorimin e tepruar te ilaceve; tensioni dhe depresioni. Shkaqet e tjera te dhimbjes se kokes perfshijne demtim syri ose qafe, demtim kurizi apo ndejtja ne pozicione jo komforte.
Dhimbjet e kokes mund gjithashtu te jene shkaktuar nga faktore te mjedisit qe jane te perbashket ne nje familje, te tilla si te ekspozimit te dores se dyte ndaj duhanit, aroma jo te pelqyeshme ose parfume, ekspozimi ndaj disa allergjeneve ose ngrenia e disa ushqimeve te caktuara.
Stresi, ndotja, zhurmat, ndricimi dhe ndryshimi i motit jane faktore te tjere te mjedisit qe mund te shkaktoje dhimbje koke per disa njerez.
Shume aktivitet fizik gjithashtu mund te shkaktoje nje migrene ne te rritur dhe femije.
Konsultohuni me nje mjek per te gjetur se cfare eshte duke shkaktuar dhimbjen e kokes.
A largohet dhimbja e kokes me kalimin e kohes te femijet?
Dhimbja e kokes mund te permiresohet ndersa femijet rriten, mund edhe te zhduken dhe pastaj kthehen me vone ne jete. Nga mesi i shkolles se mesme shume djem qe kane pasur migrene nuk e kane me ate, por te vajzat migrena shpeshtohet per shkak te ndryshimit te hormoneve. Migrena ndodh tre here me shume ne vajzat adoleshente se sa djemte te se njejtes moshe.
Si vleresohen dhe diagnostikohen dhimbjet e kokes?
Nese keni simptoma dhimbjeje koke, hapi i pare eshte qe te shkoni tek mjeku juaj. Ai ose ajo do te kryeje nje kontroll fizik te plote dhe nje vleresim te dhimbjes se kokes. Gjate vleresimit te dhimbjes se kokes, historia e dhimbjes tuaj dhe pershkrimi do te vleresohet. Ju do tju kerkohet te pershkruani simptomat dhe karakteristikat e shqetesimeve tuaja sa me plotesisht te jete e mundur.
Vleresimi mund te perfshije nje CT scan ose MRI ne qofte se nje crregullim strukturore te sistemit nervor qendror dyshohet. Te dyja keto analiza prodhojne imazhe nder-sektoriale te trurit te cilat mund te zbulojne fushat e parregullta ose probleme. Rrezet-X te kafkes nuk jane te dobishme. Nje EEG (elektroencefalograme) eshte gjithashtu e panevojshme nese nuk keni perjetuar humbjen e vetedijes me dhimbje koke.
Nese simptomat perkeqesohen ose te behen me te shpeshta perkunder trajtimit, pyesni mjekun tuaj per nje rekomandim per nje specialist. Mjeku juaj i familjes duhet te jete ne gjendje te japin emrat e specialisteve. Nese keni nevoje per me shume informacion, kontaktoni nje prej organizatave ne listen e burimeve per nje liste te mjekeve specialist.
Si trajtohen dhimbjet e kokes?
Doktori juaj mund te rekomandoje lloje te ndryshme te trajtimit per te provuar ai ose ajo mund te rekomandoje analiza te metejshme, apo t’ju rekomandoje tek nje specialist per dhimbjen e kokes. Ju duhet te krijoni nje afat te arsyeshem kohor me mjekun tuaj te familjes per te vleresuar simptomat e dhimbjes se kokes.
Trajtimi i duhur do te varet nga disa faktore, duke perfshire llojin, shpeshtesine dhimbjeve te kokes dhe shkaqet e saj. Jo te gjitha dhimbjet e kokes kerkojne kujdes mjekesor. Mjekimi mund te perfshijne edukimin e personit qe vuan, keshillime, menaxhimin e stresit dhe medikamente. Trajtimi i pershkruar per ju do te pershtatej per te permbushur nevojat tuaja specifike.
C’fare ndodh pas fillimit te trajtimit?
Kur mjeku juaj fillon nje program trajtimi, ndiqni rezultatet si dhe menyren se si program I trajtimit eshte duke funksionuar. Planifikoni takimet e doktorin edhe zbatojini ato ne menyre qe doktori te ndjek rregullisht progresin tuaj edhe te akordoje trajtimin simbas rastit.
Udhezues per dhimbje koke kronike
Merr informacionet baze per llojet e ndryshme te menaxhimit te kronike koke.
Udhezues per migrenen
Migrene mund te shkaktoje dhimbje te renda. Meso me shume rreth tyre shkakton dhe si te trajtimit.
Dhimbja e kokes te femijet
Children’s koke te ndodhe per te njejtat arsye te rriturit dhimbje koke. Shiko se si ato jane vleresuar dhe ne te diagnostikuar femijet dhe te rinjte.
Qoftë mallkuar, njeriu, sa mohues i fortë është ai! Po prej çkafi e krijoi Ai atë? Atë e krijoi prej një pike uji dhe e përgatiti. Pastaj atij ia lehtësoi rrugën. (Kur’an, 80:17-20)
Fetusi është i formuar plotësisht në fund të muajit të gjashtë. Mitra pastaj hyn në periudhën e inkubacionit. Të gjitha organet trupore të foshnjes dhe sistemet zhvillohen plotësisht gjatë asaj kohe, dhe barku e përshpejton këtë rritje duke siguruar ushqim për fetusin. Kjo periudhë vazhdon derisa beba del nga barku i nënës. Kanali i lindjes është zakonisht shumë i ngushtë dhe është vështirë për fetusin të kaloj nëpër të. Gjatë lindjes, megjithatë, një numër i ndryshimeve fiziologjike ndodhin në trupin e nënës.
Këto ndryshime i mundësojnë fetusit të lëvizë lehtësisht nëpër kanalin e lindjes. Disa nga këto ndryshime përfshijnë: zgjerimi i nyjeve në eshtrat e legenit në mënyrë që të zgjerohet kanali i lindjes, relaksimi i muskujve për të zgjeruar më tej kanalin dhe lubrifikimi i kanalit me lëngun amniotik. 92 Këto ndryshime para lindjes janë të përshkruara në një burim shkencor me këto fjalë:
Ndërsa afrohet lindja, lëngu amniotik përzihet në ato aktivitete të cilat do të jenë të nevojshme për të lehtësuar atë lindje. Ky lëng përmban qese, të cilat do të zgjerojnë grykën e mitrës, duke i lejuar kësisoj mitrës të marrë dimenzionet për t’i mundësuar fëmijës kalimin. Këto qese gjithashtu parandalojnë fetusin nga shtypja në mitër gjatë lindjes. Për më tepër, kur qeset shpërthejnë dhe lirojnë lëngun e tyre në fillim të lindjes, rruga që fetusi duhet të marrë është e lubrifikuar dhe sterilizuar. Në këtë mënyrë, lindja bëhet më e lehtë dhe në mënyrë të natyrshme pa mikrobe. 93
Kjo seri e dukurive është treguar haptazi në ajetin Kur’anor, “Pastaj atij ia lehtësoi rrugën (Kur’an, 80:20) Megjithatë, në ditët e sotme është bërë e mundshme që të përcaktohen këto ndryshime fiziologjike, për të cilat Allahu na informoi 1.400 vjet më parë, vetëm me përdorimin e një numri të pajisjeve teknologjike.
Sëmundja e reumatizmit shfaqet në mosha më të vjetra, por nuk i përjashton as të rinjtë. Sado që mund të mos jetë shkaktar i sëmundjeve vdekjeprurëse, reumatizmi ulë kualitetin e jetës së njeriut, e posaqërisht nëse terapia e reumatologut nuk përcillet me kujdes shtesë shtëpiak.
Kur vie puna te kujdesi shtëpiak, gjethet e rrushit luftojnë inflamacionin e nyjeve, njërin nga problemet bazë që shkakton reumatizma. Inflamacioni kronik i nyjeve poashtu është faktori kryesor i disa sëmundjeve si ato të zemrës dhe Alzhaimerit.
Inflamacioni shkakton edhe artritin dhe sëmundje gastrointestinale. Stili i jetesës dhe genet janë kontribues në shfaqjen dhe zhvillimin e inflamacionit, por një ushqyerje e shëndetshme me ushqime që nuk shkaktojnë inflamacion është strategjia më e mirë për t’i qëndruar larg sëmundjeve të rrezikshme.
Vlerat ushqyese të gjetheve të rrushit
Njerëzit që janë të kujdesshëm me peshën e tyre, duhet të përdorin gjethet e rrushit, sepse ato përmbajnë shumë pak kalori.
Në pesë gjethe gjenden 14 kalori. Gjethet e rrushit janë një burim i mirë ushqyesish. Aty gjenden vitaminat C, E, A, K dhe B6 përfshirë niacinën, hekurin, fibrën, riboflavinën, folatin, kalciumin, magnezin, bakrin dhe manganin.
Një racion me gjethe rrushi nuk përmban as yndyrë, as kolesterol dhe ka shumë pak natrium dhe sheqer.
Nivele të ulëta të glicemisë
Një racion me gjethe rrushi ka shumë ushqyes dhe ndikon në kufizimin e nivelit të sheqernave në gjak. Mbajtja nën vëzhgim e sheqernave në gjak është e rëndësishme, veçanërisht për ata që vuajnë nga diabeti e që duhet të kontrollojnë ndikimin e çdo ushqimi në nivelin e sheqerit.
Një njeri i rritur dhe shëndetplotë duhet të ketë një nivel glicemie në 100 ose më pak, rrjedhimisht gjethet e rrushit janë zgjidhje shumë e shëndetshme.
Pamjaftueshmëria kronike e venave
Një studim i vitit 2010 nga Departamenti i Dermatologjisë në Universitetin e Freiburg në Gjermani doli në konkluzionin se ekstraktet e gjetheve të rrushit zvogëlonin edemat tek pacientët që vuajnë nga pamjaftueshmëria kronike e venave, një sëmundje kronike që prish ekuilibrat e qarkullimit të gjakut.
Kur gjaku has pengesa dhe nuk arrin dot në zemër, këmbët enjten dhe preken nga edema. Zvogëlimi i edemës ul barrën e rëndë në vena dhe sistemin vaskular.
Përdorimet e tjera
Gjethet e rrushit, veçanërisht ato të rrushit të kuq, janë përdorur prej shekujsh dhe përdoren në mjekësinë bimore.
Gjethet e rrushit përdoren si çaj kundër diaresë, hepatitit, dhimbjeve të stomakut, reumatizmën, dhimbjet e kokës dhe etheve. Ju mund t’i thani vetë gjethet e rrushit duke i lënë ato në diell.
Gjethet e thara të rrushit mund të zihen në ujë dhe të pihen si çaj me mjaltë.
Një grusht gjethesh të thata të thërrmuara do të mjaftojnë për një kupë çaji.
Kujdes
Lajini gjethet e rrushit me ujë të bollshëm përpara përdorimit apo tharjes. Nëse keni blerë gjethe rrushi të paketuara, përpara përdorimit shpërlajini mirë për të hequr natriumin e tepërt.
Fondacioni Botëror për Synetim ka bërë synetimin e 1.000 fëmijëve nga familjet e varfra të provincës Takhar, në verilindje të Afganistanit, raporton Anadolu Agency (AA).
Në ceremoninë e synetimit të organizuar në qarkun Baharak morën pjesë Drejtori themelues i Fondacionit Botëror për Synetim, Dr. Fatih Soydemir, mjeku vullnetar Abdullah Özel dhe guvernatori i Baharakut, Faizurrahman Hajdari.
Në një deklaratë për gazetarin e AA-së, Hajdari thotë se edhe më parë janë realizuar projekte të shumta për të mirën e popullatës së Takharit, me mbështetjen e popullit turk.
Ai tha se popullata e rajonit është shumë prapa në aspektin ekonomik dhe kërkoi rritjen e ndihmave të tilla.
“Nuk kishim mundësi që t’i bëjmë synet fëmijët”
Përfaqësuesi i Fondacionit për Afganistanin, Sherifi tha se ky fondacion deri më tani ka bërë aktivitete të shumta në fushat si arsimi, ndihma emergjente ushqimore, therrja e kurbaneve, hapja e puseve të ujit dhe të të bërit synet”.
Ai bën të ditur se në kuadër të aktiviteteve shëndetësore të fondacionit jashtë shtetit kanë bërë synetimin e 1.000 fëmijëve në katër qarqe të provincës Takhar, në verilindje të Afganistanit.
Sipas tij, ceremonitë kanë zgjatur katër ditë. “Ne si fondacion planifikojmë që në vitet të ardhshme të bëjmë synet 10 mijë fëmijë çdo vit”, tha Sherifi.
Bal Humar, një banor i rajonit thotë se ai nuk kishte mundësi ta bënte synet djalin e tij për shkak të kushteve të vështira ekonomike. “Unë e bëra synet djalin tim nëpëmjet mjekëve turq. Ne duam që aktivitetet e tilla të organizohen më shpesh në rajonin tonë”, tha ai.
Banka Qendrore e Kosovës ka njoftuar se në gjysmën e parë të vitit 2017, niveli i çmimeve në Kosovë është karakterizuar me rritje.
Sipas raportit të BQK-së për tremujorin e dytë, indeksi i çmimeve në Kosovës shënoi rritje mesatare prej 1.7 përqind.
“Sa i përket komponentëve të IÇK-së, me rritje u karakterizuan çmimet e rrymës, gazit dhe lëndëve tjera djegëse (4.9 përqind), transportit (4.7 përqind), pasuar nga çmimet e pijeve alkoolike dhe duhanit (3.1 përqind), veshmbathjes (1.7 përqind”, thuhet në raport.
Ndërsa, me rënie të çmimeve u karakterizuan kryesisht prodhimi i metaleve, prodhimi i drurit, prodhimi i lëkurës, etj.
Sa zhurmë ka bërë dita botërore e gruas në Evropë, Amerikë dhe shumë vende Arabe!
Shiko çka ka thënë Islami për të drejtat e gruas, për përkujdesjen dhe nderimin e saj.
Allahu ka thënë: “Edhe ato kanë aq të drejtë sa edhe obligim.” (Bekare, 228)
Allahu ka thënë: “Çoni jetë të lumtur me to!” (Nisa, 19)
Allahu ka thënë: “Dhe mos krijoni vështirësi, me qëllim qe t’ua përvetësoni ndonjë send qe ua keni dhuruar…” (Nisa, 19)
Allahu ka thënë: “Por, bëni të kënaqura (me shpërblimin tuaj) të caktuar me ligj, i pasuri sipas mundësisë së tij e i varfëri sipas mundësisë së vet, është e drejtë dhe detyrë për punëmirët.” (Bekare, 236)
Allahu ka thënë: “Le të banojnë ku banoni edhe ju, sipas mundësive tuaja, dhe mos u bëni dëm me qëllim që t’i ngushtoni.” (Talak, 6)
Allahu ka thënë: “Ndërsa atyre që keni pasur kurorë jepuni dhuratat e kurorës se tyre ashtu si e keni detyrë.” (Nisa, 24)
Allahu ka thënë: “Por edhe grave u takon një pjesë nga ajo që lënë prindërit dhe të afërmit…” (Nisa, 7)
Allahu ka thënë: “Grave u takon dhurata për atë që ato e kanë merituar.” (Nisa, 32)
Allahu ka thënë: “Jepuni nga pasuria që u ka dhënë juve Allahu.” (Nur, 33)
Allahu ka thënë: “Ato janë petk (mbulesë) për ju dhe ju jeni petk për ato.” (Bekare, 187)
Allahu ka thënë: “O populli im, tha ai Luti, ja vajzat e mia, këto janë të pastra për ju.” (Hud, 78)
Allahu ka thënë: “…e nëse bëhen të dëgjueshme ndaj jush, atëherë mos u bëni padrejtësi!” (Nisa, 34)
Përktheu: Valdet Kamberi
Hasan El-Basriu ka thënë: „Habitem me atë që ka probleme ndërsa është shpërfillës ndaj pesë ajeteve nga Libri i Allahut xh.sh., edhe pse e di dobinë e tyre.
Ajeti i parë:
Ne do t’ju provojmë me ndonjë gjë: me pak frikë, uri, me dëmtim të pasurisë, dëmtim të njerëzve dhe të të lashtave. Ti sihariqoji durimtarët! Atyre të cilët kur i godit ndonjë fatkeqësi thonë: “Të Zotit jemi dhe vetëm tek Ai do të kthehemi!” Ata do të shpërblehen me dhunti dhe mëshirë nga Zoti i tyre; ata janë në rrugën e drejtë! (Kur’an, El-Bekare, 155-157)
Ajeti i dytë:
Ju, së shpejti do ta kujtoni atë që po ju them! E, unë – rastin tim ia lë Allahut, me të vërtetë, Allahu i sheh robërit e Vet. Dhe, Perëndia e ruajti atë prej të këqiave dhe trillimeve të tyre, e ithtarët e Faraonit i kaploi dënimi i vrazhdë. (Kur’an, Gafir, 44-45)
Ajeti i tretë:
Atyre, të cilëve u thanë njerëzit: ‘Armiku është përgatitur kundër jush, frikohuni!’ Kjo përkundrazi ua shtoi atyre besimin, e thanë: ‘Neve na mjafton Perëndia, dhe Ai është mbrojtës i mrekullueshëm’! (Kur’an, Alu Imran, 173)
Ajeti i katërt:
Dhe (kujtoje) Dhun-Nunin (Junusin) kur iku i zemëruar (nga populli i vet), e mendoi se Ne nuk do ta dënojmë, andaj thërriti nga errësira: “S’ka zot tjetër përveç Teje! Ti je i lavdëruar! Me të vërtetë, unë kam gabuar (ndaj vetes)! Na iu gjegjëm atij dhe e shpëtuam nga brengosja. Kështu, Ne i shpëtojmë besimtarët. (Kur’an, El-Enbija, 87-88)
Ajeti i pestë:
Dhe (kujtoje) Ejubin kur iu lut Zotit të vet: ‘Mua, më ka goditur mjerimi, e Ti je më i mëshirshmi prje mëshiruesve!’ E, iu gjegjëm Na atij dhe ia larguam mjerimin që kishte ai, dhe ia dhamë atij familjen e tij, dhe krahas tyre – edhe aq (ia dyfishuam familjen) nga mëshira Jonë, që kjo të jetë këshilë për ata që Na adhurojnë. (Kur’an, El-Enbija, 83-84)
Msc. Nasuf Strikçani
Falënderimi i takon Allahut (xh. sh.), Mëshira e të Cilit nuk ka kufi dhe përfshin të gjithë krijesat. Dëshmoj që nuk ka Zot tjetër përveç Allahut, Krijues i Plotfuqishëm, Bujar i Pashembullt, që i derdh mirësitë e tij mbi të gjitha krijesat. Dëshmoj që Muhamedi (a. s.) është rob dhe i dërguar i Zotit. Salavatet, përshëndetjet tona dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të, të cilin Allahu e gradoi si mëshirë për të gjitha botët, mbi familjen e tij fisnike, shokët e tij besnikë dhe mbi të gjithë ata që e ndjekin rrugën e tij deri në Ditën e Gjykimit.
Sa i përket mëshirës si koncept, shikuar nga muaji i Ramazanit, vlen të veçohet thënia e Pejgamberit (a. s.) e përcjellë prej Selman Farisiut (r. a.) ku thuhet: “Ramazani është muaj i atillë, fillimi i të cilit është zbritja e mëshirës, pjesa e mesme është falja prej Zotit dhe fundi i tij është shpëtimi nga zjarri.” (Mishkat, Libri i agjërimit) Mëshira është një cilësi që tregon se ai që është i pajisur me të ka shpirt të lartë e zemër të kulluar. Cilësia e mëshirës ka arritur kulmin në personalitetin e Muhamedit (a. s.), ku vetë Allahu në Kuran thotë : “Me mëshirën e Zotit (o Muhamed) ti u solle mirë me ata. Po të ishe i ashpër e zemërgur, ata do të largoheshin nga rrethi yt.” (Kaptina 3:159) Gjithashtu, në një ajet tjetër kuranor thotë: “Nuk të kemi dërguar ty (o Muhamed), veçse mëshirë për tërë gjithësinë.” (Kaptina 21:107)
Mëshira është edhe një prej emrave të Zotit (Rahman) dhe besimtari fillon këndimin e çdo kaptine të Kuranit me Bismilahir-Rahmanir-Rahim (Me emrin e Allahut, Mëshiruesit, Mëshirëbërësit). Gjithashtu, këtë frazë duhet ta përmendim në çdo punë të dobishme, porosi kjo e Pejgamberit të mëshirës.
Mëshira i shoqëron krijesat e Zotit që nga krijimi i gjithësisë deri në fundin e saj. Në një hadith kudsij, të transmetuar nga Ebu Hurejra (r. a.), përcillet se i dërguari i Allahut (a. s.) ka thënë: “Allahu kur e përfundoi krijimin, shkroi (rregullin) për Veten e Tij, duke e shkruar në librin e shtruar para Vetes: “Mëshira Ime tejkalon hidhërimin tim!” ( Buhariu dhe Muslimi) Fjala e parë që Ademi (a. s.) dëgjoi nga Zoti i tij ishte mëshira. Zoti e filloi krijimin e gjithësisë me krijimin e mëshirës; fjalët e para që ia tha njeriut ishin “mëshirë”; librin që e shpalli për njerëzit, e filloi me mëshirë dhe çdo kaptinë të Kuranit e fillon me mëshirë. Thotë i Dërguari (a. s.): “Asnjë prej jush nuk do të hyjë në parajsë me punën e tij.” Shokët e tij e pyetën “As ti, o i Dërguar i Zotit?” Ai tha: ”As unë. Në parajsë do të hyj vetëm nëse më përfshin Zoti me mëshirën e Tij.”
Islami na urdhëron që të kemi mëshirë dhe e ka bërë një prej cilësive të besimtarit të vërtetë. Myslimani duhet të ketë mëshirë për çdo krijesë. E tillë ishte edhe mëshira e të dërguarit të Allahut, pra gjithëpërfshirëse. Ai një ditë u tha shokëve të tij: “Betohem në Allahun, në duart e të cilit është shpirti im, se nuk do të hyni në Xhenet, derisa nuk duheni ndërmjet vete.” Shokët e tij të ndershëm thanë: “Të gjithë jemi të mëshirshëm, o i dërguar i Allahut”. I dërguari i Allahut (a. s.) tha: “ Mëshira për të cilën e kam fjalën unë, nuk është mëshira që kuptoni ju, mëshirë vetëm ndërmjet jush. Por, është mëshirë që i përfshin të gjitha krijesat, po, …. mëshirë që i përfshin të gjitha krijesat!” (Hakimi)
Mëshira e Muhamedit (a. s.) ishte aq madhështore, saqë kur iu dha mundësia që të lutej për të shkatërruar një vendbanim nga melaqja Xhibril, ai iu lut Allahut që atë popull ta mëshirojë dhe jo ta ndëshkojë. Për këtë i referohemi ngjarjes në vijim:
Kur shkoi në Taif për të përcjellë fenë islame, paganët injorantë dhe populli egoist i Taifit jo vetëm që nuk pranuan mesazhin e tij, por e gjuajtën me gurë, saqë e përgjakën. Melaqja e shpalljes, Xhibrili (a. s.), erdhi dhe i tha të dërguarit të Allahut (a. s.): “A do ta shkatërroj këtë popull duke i përplasur me njëri-tjetrin këto dy male?” I dërguari i Allahut (a. s.) nuk u pajtua me këtë ofertë të Xhibrilit (a. s.) dhe iu përgjigj: “ Jo, i lutem Zotit të Vërtetë që t’i bëjë pasardhësit e tyre një soj i cili do të adhurojë Allahun dhe nuk do t’i bëjë shokë Atij në besim…” (Buhariu dhe Muslimi)
Feja islame na porosit që fillimisht të jemi të mëshirshëm me të afërmit tanë, me të cilët kemi lidhje gjaku. Prandaj, detyrë e myslimanit është të sillet mirë me të afërmit dhe t’i ndihmojë ata, sidomos me prindërit, ku Allahu thotë në Kuran: ”Uli para tyre (prindërve) krahët e përuljes dhe të mëshirës dhe thuaj: ‘O Zot, mëshiroji ata sikur janë kujdesur për mua kur kam qenë i vogël.’” (Kaptina 17:24) Mëshira e besimtarit nuk duhet që të kufizohet vetëm se me të afërmit. Nga një thënie të Pejgamberit (a. s.) porositemi: “Ata që mëshirojnë, do t’i mëshirojë Allahu i Lartë, i cili është i Mëshirshëm (Rahman)…” (Tirmidhiu) Pra, porositemi që të kemi mëshirë ndaj jetimëve dhe të varfërve. Këtë më së miri e shohim kur Zoti i drejtohet Muhamedit (a. s.) dhe i thotë: “E sa për jetimin, mos e nënçmo dhe lypësin mos e qorto.” (Kaptina 93: 9-10) Transmetohet nga Ebu Hurejra (r. a.) se një njeri erdhi te Muhamedi (a. s.) dhe u ankua se ishte i ashpër dhe zemërfortë, me ç’rast Muhamedi (a. s.) i tha: ”A do që të të zbutet zemra jote dhe të të plotësohet dëshira… Mëshiroje jetimin, ledhatoja kryet atij, ushqeje me çka han ti; kështu të zbutet zemra dhe ia arrin qëllimit.”
Gjithashtu, jemi të porositur që të sillemi mirë dhe t’i mëshirojmë të sëmurët dhe ata që kanë të meta fizike dhe nuk mund të jetojnë një jetë të rregullt, kështu që atyre duhet t’ua falim gabimet dhe t’i mëshirojmë. Për më tepër, neve jemi urdhëruar që të sillemi mirë dhe të kemi mëshirë edhe për kafshët. Muhamedi (a. s.) na porosit që të mos i ngarkojmë rëndë dhe t’i ushqejmë mirë dhe të kujdesemi për to, kurse i qorton rreptë ata që i keqpërdorin kafshët. Porositë profetike na tregojnë që për mëshirën që derdhim ndaj të tjerëve, nga Mëshira e Zotit na shlyhen shumë prej mëkateve tona, edhe sikurse të mëshirojmë qoftë edhe një kafshë.
Duke i marrë parasysh të gjitha këto ajete dhe hadithe të përmendura më lart, vlen të thuhet që mëshira më e madhe që ia ka dhënë Allahu (xh. sh.) njeriut më së pari është besimi në Njëshmërinë e Zotit. Mëshirë nga ana e të Madhit Zot është edhe dërgimi i Pejgamberit (a. s.) që nëpërmjet qenies së tij të ndershme të zbret Kuranin, mëshirë për besimtarët deri në përfundimin e gjithçkasë në këtë botë. Manifestim i mëshirës është edhe dashuria prindërore, planifikimi familjar, martesa etj.
Si fund, mund që të themi se në mungesë të mëshirës në përgjithësi dhe mes krijesave, vjen në pikëpyetje qetësia shpirtërore, materiale, jetësore, si dhe paraqitja e shumë dukurive negative si: krimi, urrejtja, zilia, vrasja, varfëria, pabarazia, egoizmi, ashpërsia – të gjitha këto në dëm të njerëzimit.
Krejt në fund, lusim Allahun (xh. sh.) përmes gjithë emrave të Tij të bukur, e veçanërisht përmes emrit Er-Rahman (Mëshirues), që të lëshojë mbi ne Mëshirën e tij të pafundme, si në këtë botë kalimtare, po ashtu edhe në botën e përtejme të ahiretit. AMIN!
Shpirti filloi t’i jepej Ademit [alejhis-selam] nga koka. Me t’i hyrë në kokë, Ademi [alejhis-selam] teshtiu. Melekët i thanë: Thuaj: “Elham du lil-lah” dhe Ademi [alejhis-selam] tha: “Elhamdu lil-lah” Atëherë vetë Zoti i tha: “Rahimeke rabbuk” (Të mëshiroftë Zoti yt). Fjala e parë që Ademi [alejhis-selam] dëgjoi nga Zoti i tij ishte mëshira. Ai njeri që fillon dhe i forcon lidhjet e tij me Zotin, do e ndiejë mëshirën e Tij më të pranishme në jetën e vet. Nëse ke pasur mosmarrëveshje me prindërit, do të shohësh që zemra e tyre do të fillojë dhe do të zbutet, derisa të kënaqen me ty. Nëse ke pasur probleme me drejtorin në punë, do shohësh që do të fillojnë të zgjidhen, pasi të forcosh lidhjet me Zotin.
