“O ju që keni besuar. Nëse ngriheni për të falur namazin, lani fytyrën dhe duart deri në bërryle dhe fshini kokën (jepi mes’h) dhe lani këmbët deri në nyje.” (Maide, 6)

Shumë dijetarë myslimanë janë përpjekur të nxjerrin dobitë dhe të mirat prej obligimeve të caktuara prej Zotit dhe ndikimin që ato kanë si nga ana shpirtërore ashtu edhe trupore.

Një prej këtyre obligimeve është edhe abdesi, larja e një pjese të trupit, pra pastërtia. Profeti (a.s) në një thënie të tij thotë: “Pastërtia është gjysma e besimit…” që do të thotë gjysma e besimit të plotë të përbërë nga deklarimi me gojë, pranimi me zemër dhe nga veprat e gjymtyrëve. Qëllimi në këtë rast ka kuptimin material dhe shpirtëror që përfshin gjysmën e parë të besimit, e në një tjetër thënie thuhet: “Plotësimi i abdesit është gjysma e besimit”.

Kjo pastërti e detyrueshme (abdesi) është trupore (materiale) dhe moralo-shpirtërore, ku morale ka si qëllim ta pastrosh zemrën nga sëmundja e zilisë, ligësisë, mendjemadhësisë, hipokrizisë, smirës, etj… Ndërsa trupore; ky obligim fillon me larjen e fytyrës, e cila është “fasada”, pamja e parë e njeriut apo pasqyra që tregon për një trup të shëndoshë fizikisht dhe shpirtërisht, si dhe është pjesa që preket më shpejt nga infeksionet …

Por, është tradita profetike që vjen për të na i sqaruar dhe plotësuar kushtet e abdesit. Profeti (a.s) na treguar mbi vlerat e tij (abdesit) teksa thotë: “Kush e plotëson abdesin i falen mëkatet e mëparshme dhe të mëvonshme”, apo “Kur muslimani merr abdes, i dalin mëkatet e të dëgjuarit, të të parit, mëkatet e trupit e të gjymtyrëve dhe nëse ulet, ulet i falur nga çdo mëkat”.

Çfarë thotë mjekësia për abdesin?

Abdesi fillon me larjen e duarve, e me anë të tyre pastrohen gjymtyrët e tjera, sepse një fillim i mirë është shëndet, e më pas vazhdon me larjen e gojës duke bërë dhe gargarë. Dihet se goja përmban të gjithë faktorët ndihmues dhe të përshtatshëm që ndikojnë në zhvillimin e mikrobeve të ndryshme, sepse ajo është gjithmonë e lagësht, dhe me një nxehtësi të përshtatshme për t’u zhvilluar mikrobet nga mbeturinat që kanë mbetur gjatë të ngrënit apo të pirët. E për rrjedhojë, kemi shfaqjen e erës së keqe në gojë, si rezultat i fermentimit të ushqimit në të. Është gargara ajo, që kur bëhet me ujë të pastër i pastron mbetjet e ushqimit, për vetë faktin se uji për nga përbërja e tij kimike, nuk lejon zhvillimin e mikrobeve, e kur ne e përdorim atë shpesh sidomos si gargarë, luan një rol mjaft pozitiv në pastërtinë e gojës, ndërsa vetë gargara forcon muskujt e fytyrës, e të nofullës në veçanti.

Më pas vjen radha e pastrimit të hundës, e kjo duke e thithur ujin në fillim, e pastaj duke e nxjerrë.

Një grup studiuesish nga fakulteti i Mjekësisë të Universitetit të Aleksandrisë, në Egjipt, u morën me një kërkim shkencor për të zbuluar lidhjen e abdesit me shkencën nga ana shëndetësore. Ata zbuluan se në përgjithësi tek ata që nuk marrin abdes, brendësia e hundës është në ngjyrë të bardhë në gri (si e thinjur), e yndyrshme, e lëmuar, që tërheq për në brendësi lagështirën dhe petësa si zbokth. Kurse ata që përdorin abdesin, hundën në brendësi e kanë të shkëlqyer dhe të pastër, pa lagështirë e zbokth.

Pas vëzhgimeve me anë të mikroskopit, u vu re se mikrobet e hundës tek ata që nuk falen (pra që nuk marrin abdes), janë të shumta dhe e kanë përfshirë të gjithën. Ndërsa tek ata që marrin abdes, u panë shumë pak, për të mos thënë asnjë mikrob. Kjo tregon që të shpëlarit e hundës rregullisht ndikon në shëndet, e kur ajo bëhet tri herë është edhe më e mirë (siç citohet edhe në Traditën Profetike).

Pra, në shpëlarjen e parë, pastrohen gjysma e mikrobeve që gjenden në hundë, në të dytën akoma edhe më shumë e kështu e fundit e pastron totalisht. Pasi kalojnë disa orë hunda përsëri kthehet në gjendje të papastër dhe kërkon që të pastrohet… Ky është edhe një prej sekreteve të shpërndarjes kohore të faljes së namazit, që shoqërohet edhe me marrjen e abdesit…

Më pas vjen larja e duarve deri tek bërrylat. E këto janë gjymtyrët që përdoren më shumë, si në të ngrënë, të pirë, të takimit dhe të prekjes e të kryerjes së punëve të ndryshme…

Është e domosdoshme që duart të jenë të pastra. Kur uji prek lëkurën në ato vende, ai ndikon në qarkullimin e gjakut, si dhe nuk lejon kontraktimin e venave të gjakut apo edhe zgjerimin e tyre në bazë të temperaturës së ujit dhe kohës që ai rri në të (gjymtyrë), në kontraktimin e muskujve etj…Por më pas kthehemi përsëri në mbulimin e tyre (gjymtyrëve) me anë të rrobave të prodhuara nga fije sintetike që edhe këto janë të prodhuara nga përbërës si vajra e bojra të ndryshme, gjëra që mund t’i japin lëkurës alergji apo forma të tjera të dëmshme për të. Sepse nga kontakti i tyre (rrobave) me lëkurën e thatë krijohen ngarkesa elektrike e këto shtrihen pastaj në të gjithë sipërfaqen e trupit e më pas ndodh shkëndija elektrike, që shkakton dëme në trupin e njeriut, e shkenca vazhdon të merret me kërkimin e këtij fenomeni dhe është uji ai që e shpëton trupin nga kjo gjë…

Jepi mes’h (fshij me dorë) kokës: kjo është baza e tretë tek abdesi. Kjo lëvizje, pra, duke fshirë kokën me duar, ndikon tek muskujt e sipërm të trupit, por ndikimi më i madh bie tek muskujt nga balli tek zverku (qafa) ku hyjnë edhe muskujt sipërfaqësor të kafkës. Për këtë Profeti Muhamed (a.s.) ka thënë: “Fërkojeni (fshijeni) me duar kokën vajtje – ardhje, duke filluar nga balli apo nga pjesa e përparme e kokës deri tek qafa, pastaj kthehesh nga qafa për tek pjesa e përparme e kokës”. Ky fërkim dhe kjo lagështirë e lehtë nuk lejon kontraktimin e këtyre muskujve dhe gjithshtu largon edhe dhembjen e kokës. Një tjetër dobi e abdesit për njeriun është se, kur ai është i mërzitur apo i hidhëruar, ai duhet ta fërkojë kokën me duar të njoma, pra t’i japë mes’h e jo ta lajë atë plotësisht. Sipas traditës profetike, larja e fytyrës dhe e gjymtyrëve të tjera përsëriten tri herë, ndërsa në rastin e kokës, bëhet vetëm një herë. Dhe kjo sepse dhembja e kokës shkaktohet nga ngjeshja e gjakut në tru dhe ky akumulim çon në presionin e palcës kurrizore e për rrjedhojë shkakton deri në paraliza të ndryshme… Dhe vjen ky fërkim i lehtë i kokës me duar të njoma, duke liruar kontraktimin e muskujve të kafkës dhe qarkullimin normal të gjakut e për rrjedhojë, edhe lehtësimin e dhembjes së kokës.

Abdesi përfundon me larjen e këmbëve deri tek njyjet. Dhe kjo tregon edhe njëherë mbi rëndësinë që Islami i jep pastërtisë. Këmbët janë ato që janë të predispozuara të kenë më shumë mikrobe, se prekin gjithmonë tokën, apo janë në këpucë, e djersa dhe pluhurat shkaktojnë infeksione të ndryshme të lëkurës, e në mes gishtave në veçanti. Larja e tyre pesë herë në ditë, duke i fërkuar mirë, ndikon që të largohen papastërtitë që mblidhen në të. Një tjetër dobi e larjes së këmbëve është sepse vë në lëvizje muskujt e këmbëve, e të kofshës në veçanti, si dhe normalizon qarkullimin e gjakut në vena, forcon kyçet, gjunjët, etj…

E pra, zbulimet mjekësore nuk janë të vetmet që ndikojnë tek një mysliman për të marrë vazhdimisht abdesin, por është përkushtimi shpirtëror e zbatimi i fesë që ka një ndikim të madh. Përfitimi më i madh është se për çdo mysliman të devotshëm e të sinqertë, por që është edhe me abdes, falen e luten engjëjt, deri sa atij t’i prishet abdesi. Dhe është vetë Profeti ynë (a.s.) që thotë: “Çelësi i Xhennetit është namazi dhe çelësi i namazit është abdesi”, apo në një thënie tjetër kur ai (a.s.) është shprehur: “Kur myslimani merr abdes, gjatë larjes së fytyrës i largohen bashkë me ujin e abdesit që rrjedh edhe çdo gabim që ka bërë me sy. Gjatë larjes së krahëve, çdo gjynah i vogël i bërë me duar derdhet bashkë me pikat e ujit. Kështu ai e plotëson abdesin e vet i pastruar prej gjynaheve të vogla.”

Kështu, ne gjithmonë duhet të kujtojmë, se abdesi është arma e besimtarit, pastërtia është kusht i besimit dhe se Allahu i Lartësuar i do ata që janë pendues dhe të pastër.

“O ju që keni besuar! Allahu nuk dëshiron t’ju shkaktojë vështirësi, por t’ju bëjë që të jeni të pastër dhe t’i plotësojë dhuntitë e Tij për ju…” (Maide, 6)

“Dijeni se Allahu i do edhe ata që pendohen edhe ata që pastrohen…” (Bekare, 222)

Allahun e Madhëruar e falënderoj dhe dërgoj salavate dhe përshëndetje për pejgamberin e fundit Muhamedin salallahu alejhi ve selem, familjen e tij të pastër, shokëve të tij besnik dhe për besimtarët që ndjekin rrugën e tij.

Gjatë studimeve dhe leximit të librave të fesë islame hasim në gjëra të mrekullueshme të cilat të lënë mbresa thellë në shpirt përgjithmonë. Njeriu çdo herë kur i përkujton ato, i bëhen një shoqëri që e ledhatojnë dhe nuk e lënë të ndjehet i vetmuar. Tregime dhe informata të këtilla i hasim në të gjitha lëmit e librave të fesë islame, si në Teuhid, apo librat e Akides, në Fikh, në Sire, në Hadith, në histori islame etj. Të gjitha këto rrëfime në vete përmbajnë informata nga të cilat veçojmë veçori me të cilat janë dalluar mes vete krijesat e Allahut. Nëse i hedhim një shikim ajetit kuranor ku Allahu i Madhëruar ka thënë:

أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ ۚ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا ۗ وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ

“A thua ata e përcaktojnë mëshirën (pejgamberllëkun) e Zotit tënd? Ne kemi përcaktuar ndër ta gjendjen e jetës në këtë botë; Ne kemi dalluar disa në shkallë më të lartë se të tjerët, që të shfrytëzojnë njëri-tjetrin për shërbime. E mëshira (caktimi për pejgamber) e Zotit tënd është shumë më e dobishme se ajo që ata grumbullojnë “ Zuhruf 32

Poashtu edhe ajetit tjetër:

يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

“Ai veçon me mëshirën e vet (me pejgamberllëk) kë të dojë. All-llahu është Zot i mirësisë së madhe “ Ali Imran 74

Domethënë se Allahu Fuqiplotë ka bërë dallim në mesin e krijesave të tija dhe atë e ka bërë me urtësinë e Tij të pakufishme. Ai pra Allahu ka zgjedhur dhe ka dalluar mes njerëzve kë do ta bëjë pejgamber. Ne si besimtarë kur hasim në kësi far rastesh vetëm se na shtohet besimi edhe më tepër dhe na kënaqet shpirti me iman sepse na shfaqet urtësia e Allahut të Gjithëdijshëm. Si ilustrim mund ta përmendim ajetin ku i përmend melekët që e ruajnë Xhehenemin. Ka thënë se janë nëntëmbëdhjetë:

عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ

“Mbikëqyrës mbi të janë nëntëmbëdhjetë “ Mudethir 30

Mirëpo ky numër i ruajtësve të Zjarrit ka qenë enigmë për shumë njerëz, por jo për besimtarët.

Allahu I Madhëruar ka thënë:

“E mbikëqyrës të zjarrit Ne nuk bëjmë tjetër, përveç engjëjve dhe numrin e tyre (të përmendur në Kur’an) nuk e bëmë për tjetër, por vetëm si sprovë për ata që nuk besuan, e që të binden ata që u është dhënë libri, e atyre që besuan t’u shtohet edhe më besimi, e atyre që u është dhënë libri dhe besimtarët të mos kenë dyshim dhe ata që zemrat i kanë të sëmura dhe jobesimtarët të thonë: “Cka dashti All-llahu me këtë si shembull?” Ja ashtu, All-llahu e lë të humbur atë që e do dhe e udhëzon atë që do, e ushtrinë e Zotit tënd nuk e di kush pos Atij, e ai (Sekari), nuk është tjetër vetëm se një përkujtim për njerëz “ Mudethir 31

Krahas kësaj kemi edhe ndodhia që vetëm nga një herë kanë ndodhur, personave të caktuar po edhe me krijesa tjera. Në këtë libër kam bërë një përzgjedhje të atyre rasteve të veçanta që i kanë ndodhur vetëm një njeriut, apo dy a tre vetëve, një rast i vetëm, i pa përsëritur, një vepër që dikush së pari e ka bërë, e kështu me radhë.

Për ilustrim do ta përmendi një nga gjërat e veçanta:

Shpallja e luftës

Allahu I Madhëruar vetëm në dy raste të veçanta ka përmendur se shpallë luftë:

Rasti i parë është në Kur’anin Fisnik dhe atë ndaj atyre që merren me kamatë.

Allahu i madhëruar ka thënë:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ

“O ju që besuat, kini frikë All-llahun dhe nëse jeni besimtarë të sinqert , hiqni dorë prej asaj që ka mbetur nga kamata. * E në qoftë se nuk e bëni këtë (nuk heqni dorë nga kamata), atëherë binduni se jeni në luftë me All-llahun dhe të dërguarin e Tij. E nëse jeni penduar, atëherë juve ju takon kryet e mallit tuaj – askë nuk dëmtoni, e as vetë nuk dëmtoheni.” Bekare 278, 279

Rasti i dytë në hadith kudsi. Pejgamberi ka thënë se Allahu I Madhëruar ka thënë:

(( من عاد لي ولياً فقد آذنت له بالحرب … ))

“Kush mi kundërvihet veliut (dashatarit) tim, vetëm se i kam shpallur luftë, … .”[1]

E gjithë përmendja e Allahut është mirë, por i dërguari i Allahut salallahu alejhi ve selem ka dalluar fjalën la ilahe il-lallah dhe ka thënë:

(( أفضل الذكر لا إله إلا الله ))

“Dhikri (përmendja) më i mirë është la ilahe il-lallah“[2]

Allahu na ka krijuar neve dhe veprat të cilat ne I veprojmë, por në mesin e tyre ka bërë dallim. Prej tyre ka të mira dhe më të mira, por ka të këqija dhe më të këqija. I dërguari i Allahut salallahu alejhi ve selem ka thënë:

((عرضت علي أمتي بأعمالها حسنها و سيئها فرأيت في محاسن أعمالها إماطة الأذى عن الطريق و رأيت في سيء أعمالها النخاعة في المسجد لم تدفن ))

“Më janë paraqitur mua ymeti im me veprat e veta, të mirat e tyre dhe të këqijat e tyre. Në mesin e veprave të mira pashë largimin e pengesës nga rruga dhe në mesin e veprave të këqija pashë shkëlbazën në xhami që nuk e kanë mbuluar.[3]

[1] Tra. Buhariu nr. 6502 dhe të tjerë.

[2] Tra. Tirmidhiu dhe tjerë nga Xhabiri radijallahu anhu. Hadithi është hasen.

[3] Tra. Ahmedi, Muslimi dhe Ibn Maxhe nga Ebu Dherri #. shiko Sahih xhamius-sagir nr. 4003

– Dy bashkëshortë vendosin që të udhëtojnë së bashku me anije nëpër det. Pasi që udhëtimi ishte i gjatë anija disa ditë rreshtazi ecte nëpër det pa mos u ndalur fare. Në një moment paraqitet një furtunë e fortë dhe frymë e madhe, deri sa anija filloi të lëkundet nëpër det. Valët e detit filluan të ngrihen lartë dhe uji të depërton brenda anijes, kurse në mesin e udhëtarëve të përhapet paniku dhe frikë e madhe. Kapedani i anijes, dhe poashtu udhëtarët, e vërejtën se janë në një gjendje të rëndë. dhe se për shpëtim u nevojitet vetëm se një mrekulli nga ana e Allahut.
– Gruaja nga pamjet trishtuese nuk mundi ta përmban veten, filloi të bërtas duke mos e ditur se çka është duke vepruar. Vrapoi shpejt kah burri i saj me shpresë se ai do të gjen ndonjë zgjidhje dhe se do t’i shpëton nga vdekja e sigurt. Brenda kohe udhëtarët ishin hutuar fortë, nuk dinin se kah t’ia mbajnë, kurse burri për çudi ishte ulur dhe rrinte i qetë. Gruaja kur e pa në këtë gjendje u çudit, dhe u zemërua fortë, dhe filloi ta akuzon se është i ftohtë në shpirt dhe i pakujdesshëm. Burri e drejtoi shikimin e tij kah gruaja e zemëruar, dhe me fytyrë të mrrolur dhe e nxori një thikë të madhe të cilën ia vëndoi mbi gjoksin e saj dhe iu drejtua me shumë seriozitet dhe me zë të ulët duke i thënë: A nuk frikohesh nga thika?
– Gruaja shikoi kah burri dhe i tha: Jo.
– Pse, e pyeti burri.
– Për arsye se ajo thikë gjendet në dorën e atij që i besoj dhe e dua shumë, i tha gruaja!
– Burri buzëqeshi dhe i tha: Unë tani e veproj të njëjtën. Këto furtuna dhe valë deti të rrezikshme, janë në dorën e Atij, që i besoj dhe e dua fort. Atëherë pse të frikohem kur e di se Ai është sunduesi i të gjitha çështjeve.
“Nëse të përcjellin turbullira gjatë jetës.. dhe të kaplojnë furtuna të forta dhe çdo gjë është kthyer kundër teje.. mos u friko!! Allahu ty të donë dhe Ai është i cili ka fuqi mbi çdo frymë dhe furtunë.. mos u friko!
Nëse ti e donë Allahun, ji i bindur në Të plotësisht, dhe për të gjitha çështjet mbështetu Atij, për arsye se Ai të donë. Allahu i Madhëruar thotë: “Allahu i mjafton kujtdo që mbështetet tek Ai”. Talak 3″.
Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Allahu -subhanehu ue teala- njeriun e ka krijuar në këtë jetë dhe i ka lehtësuar shkaqet, të cilat i shkaktojnë mirësinë e jetës së zemrës dhe trupit, nëse i shfrytëzon mirë dhe si duhet, nëse e stërvit vetveten në këto gjëra, pasi që njeriu është në luftë të pa ndalur në këtë jetë.

Allahu -subhanehu ue teala- thotë:

لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ ٤

“Vërtet, Ne e krijuam njeriun në vështirësi të njëpasnjëshme”. (El-Beled: 4).

Në luftë kundër nepsit të tij, egos, në luftë kundër shejtanit dhe cytjeve të tija, në luftë kundër vështirësive, telasheve dhe problemeve të jetës, herë herë fiton e herë herë humb, herë gëzohet e herë mërzitet, herë qeshet e herë qan, e kështu me radhë. Jeta për askënd nuk e pastër për askënd.

Njerëzit dallojnë në betejat e tyre në këtë jetë, disa janë të ngadalshëm, e disa nxitojnë në luftë kundër egos së tyre, andaj edhe vuajnë, shtoja kësaj edhe mundësinë e kthimit të njollave të jetës herë pas here.

Kjo situatë i përsëritet secilit njeri, madje nëse thua se nga kjo nuk shpëton askush, nuk do të kishe gabuar, edhe pse dallojnë në sasi.

Ngushtimi i gjoksit, streset dhe vështirësitë që i vijnë njeriut, e kaplojnë secilin prej nesh, disa u zgjat ma shumë e disave më pak.

Nëse njeriun e kaplon kjo gjendje e gjen të mërzitur, të brengosur, i është ndryshuar gjendja, edhe veten nuk e duron, nuk ka oreks as për ushqim e pije, vuajtje dhe mërzi, vetmi dhe trishtim, dikën e mund egoja e tij, e i ankohet secilit me të cilin rrinë dhe bisedon, duke mos u përpjekur për ta luftuar veten as për një çast.

Ata që qëndrojnë me te shohin petkun e brengës dhe ngushticës mbi te, i nënshtrohet tërësisht shejtanit, e shpalos dëshpërimin, demoralizimin dhe ankesën, i mbyll shumë dyer të rrugëdaljes dhe tejkalimit të krizës, madje disa edhe më shumë i nënshtrohen shejtanit, saqë merr vendim për të bërë hapa që definitivisht do t’ia ndërrojnë kahjen e jetës, siç është divorci i gruas, lërja e punës, ndërrimi i banesës, e shumë gjëra që lidhen me këto hapa, sa që dikush arrin deri te vendimi për vetëvrasje. Tërë kjo tregon se mashtrimet e shejtanit ndaj tij janë shumë të mëdha.

Pa dyshim se brenga ka shkaqet e veta, qofshin ato shpirtërore ose emocionale, mirëpo mund edhe ta befason njeriun, e mos t’ia din shkakun.

Qëllimi është me tregu se ngushtica e gjoksit disa herë njeriun e bën peng të cytjeve dhe halucinacioneve, e kështu i ngrati mbetet peng i shejtanit, i cili është në epërsi ndaj tij me fuqinë e pështjellimit të gjërave dhe këtij i dobësohet rezistimi i tij.

Musliman të nderuar!

Pasi që kjo gjendje i ka kapluar shumë muslimanë, ndikon në adhurimet dhe sjelljen e tyre, andaj është e arsyeshme të flasim për shkaqet që i ndihmojnë njeriun për të poseduar zemërgjerësi, t’ia largon atë mbulesë të zeza nga zemra e tij dhe ta bën që ta ndien rehatinë dhe qetësinë shpirtërore dhe zemërorë.

Duke kërkuar ndihmën dhe suksesin nga Allahu themi se shkaqet e zemërgjerësisë janë të shumta, në këtë takim do të mjaftohemi me përmendjen e vetëm tetë prej tyre, me shpresë se do ti kaplojnë edhe ato që nuk janë përmendur.

Shkaku i parë: Forca e tevhidit

Pa dyshim se prej shkaqeve më të mëdha për zemërgjerësi dhe largim të brengës është forca e tevhidit dhe dorëzimi i tërë çështjeve tona Allahut -azze ue xhel-. Duke besuar me një besim të prerë dhe të paluhatshëm se vetëm Allahu është Ai që sjell të dobishmen dhe e largon të dëmshmen, dhe se Atij s’ka kush ia kthen caktimin dhe s’ka kush ia kundërshton gjykimin, është i Drejtë në Gjykimin e Tij, i jep kujt të dojë me drejtësi dhe askujt nuk i bën padrejtësi Zoti yt. Andaj njeriu duhet ta mbush zemrën me këtë besim dhe gjërat që kanë të bëjnë me këtë gjë, sepse në momentin kur bëhet i këtillë Allahu ia largon brengën dhe ia zëvendëson frikën me siguri.

Imam Ibën Kajimi, rahimehullah, thotë:

“Dashuria ndaj Allahut, njohja e Tij dhe përmendja e Tij vazhdimisht, qetësimi me Te dhe veçimi i Tij me dashuri, frikë, shpresë, mbështetje dhe raporte, në asi forme saqë Ai ti zotëron të gjitha brengat e njeriut, vendosjet dhe dëshirat e tija. Kjo është xheneti i dynjasë, begatia që nuk krahasohet me asgjë, është kënaqësia e të dashuruarve dhe jeta e njohësve”.

Shkaku i dytë: Mendimi i mirë për Allahun

Mendim i mirë për Allahun domethënë ta ndiesh se Allahu është Ai që ta largon brengën, ta eliminon ngushticën, sepse atëherë që njeriu ka mendim të mirë për Allahun, Allahu i hap bereqetet e Tija nga nuk mendon njeriu. Andaj, rob i mirë i Allahut, ke mendim të mirë për Te, do të shohësh gjëra që të gëzojnë.

عن أبي هريرة رضي الله تعالى عنه قال: قال رسول الله : { قال الله تعالى أنا عند ظن عبدي بي، إن ظن خيراً فله، وإن ظنّ شراً فله} [أخرجه الإمام أحمد وابن حبان[

Ebu Hurejre -radijAllahu anhu- tregon se Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- ka thënë: “Allahu -tebareke ve teala- ka thënë: Unë jam te mendimi i mirë i robit Tim për Mua, nëse mendon mirë, këtë e fiton, nëse mendon keq, këtë e fiton”. (Sahih, Ahmedi dhe të tjerët).

Për këtë ke mendim të mirë, lidhe shpresën për Te, kujdes nga mendimi i keq, sepse është vepër që të shkatërron.

Allahu -subhanehu ue teala- thotë:

وَيُعَذِّبَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَٱلۡمُنَٰفِقَٰتِ وَٱلۡمُشۡرِكِينَ وَٱلۡمُشۡرِكَٰتِ ٱلظَّآنِّينَ بِٱللَّهِ ظَنَّ ٱلسَّوۡءِۚ عَلَيۡهِمۡ دَآئِرَةُ ٱلسَّوۡءِۖ وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَلَعَنَهُمۡ وَأَعَدَّ لَهُمۡ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرٗا ٦

“… mendimi i të cilëve ndaj Allahut ishte mendim i keq. Atyre u rraftë e keqja! Allahu shprehu urrejtje kundër tyre dhe i mallkoi e xhehenemin e përgatiti për ta, që është vendbanim i keq”. (El-Fet’h: 6).

Shkaku i tretë: lutjet e shumta

Lutja e shumtë dhe insistimi në te kur ke ngushticë, ose brengë, ti ngresh duart e përkuljes para Allahut, ti shpalosësh ankesat dhe mërzitë tuaja Atij, të lotosh para Tij, duke e ditur se Ai, Allahu është më i mëshirshëm ndaj teje se sa që është i mëshirshëm nëna dhe babai yt, se gruaja dhe fëmijët tuaj është element shumë i rëndësishëm në largimin e brengës dhe ngushticës.

Omeri -radijAllahu anhu- tregon:

قدم على النبي سبيٌ، فإذا امرأه من السبي تحلب ثديها تسقي، إذا وجدت صبياً في السبي أخذته فألصقته ببطنها وأرضعته، فقال النبي : {أترون هذه طارحةً ولدها في النار؟} قلنا: لا، وهي تقدر على أن لا تطرحه. فقال : { الله أرحم بعباده من هذه بولدها } [أخرجه البخاري[

Erdhën para Pejgamberit -salAllahu alejhi ue selem- disa robër. Një grua e cila ishte gji dhënëse, kur e gjeti foshnjën e vet, e mori, e ngjiti për barku dhe i dha gji. Atëherë Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- tha: A ka mundësi që kjo grua ta hedh foshnjën e saj në zjarr? I tham: jo, nëse ka mundësi mos ta hedhë. Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- tha: “Allahu është edhe më i mëshirshëm me robërit e Tij se sa kjo ndaj foshnjës së saj”. (Buhariu).

Shkaku i katër: Nxitimi për të ikur nga mëkatet

Kontrollo nepsin dhe nxito për të ikur nga mëkatet, nëse dëshiron rrugëdalje nga kjo krizë në të cilën gjendesh. Si ka mundësi të kërkosh rrugëdalje kurse je i zhytur në mëkate? Habi puna yte! Kërkon nga Allahu nevojat tuaja, kurse i harron krimet dhe gabimet që i ke bërë.

A nuk di, Allahu të udhëzoftë, se mëkatet janë një derë e madhe nga e cila i vijnë fatkeqësitë njeriut?!

Allahu -subhanehu ue teala- thotë:

وَمَآ أَصَٰبَكُم مِّن مُّصِيبَةٖ فَبِمَا كَسَبَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖ ٣٠

“Çfarëdo e keqe që mund t’ju godasë, ajo është pasojë e veprave tuaja (të këqija), e për shumë të tjera Ai u falë”. (Esh-Shura: 30).

أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَاۖ قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ

“E kur juve u goditi një dështim (në Uhud) e që ju ia patët dhënë atë dyfish (armikut në Bedr), thatë: “Prej nga kjo”? Thuaj: “Ajo është nga vetë ju”! S’ka dyshim se Allahu është i Plotfuqishëm për çdo send”. (Ali Imran: 165).

Abas ibën Abdul-Mutalibi bëri lutje për shi, e mes tjerash tha:

( اللهم إنه لم تنزل عقوبة إلا بذنب ولا تنكشف إلا بتوبة).

“Allahu ynë, secili dënim që na ka ardhur, na ka ardhur nga shkaku i mëkatit, e ky dënim nuk ngritët ndryshe përpos se me pendim”.

Kurse Imam Ibën Kajimi, rahimehullah, thotë:

“Shpërblimi që i vjen mëkatarit, siç është ngushtica në zemër, ashpërsia e zemrës, shpërndarja, errësimi, brenga, dridhja, mërzia, frika, këto janë gjëra në të cilat nuk dyshon ai që ka minimumin e jetës dhe ndjenjave. Madje brengat, mërzitë, ngushtica janë dënime të shpejta, zjarr i kësaj bote dhe xhehenem i momentshëm. Kurse drejtimi kah Zoti, kthimi te Ai, kënaqësia me Te, mbushja e zemrës me dashuri ndaj Tij, kënaqja me përmendjen e Tij, gëzimi dhe dëfrimi me njohjen e Tij janë shpërblime të nxituara, xhenet dhe jetesë që aspak nuk i afrohet as jetesa e mbretërve…’. (El-Vabil Es-Sajib, fq. 104).

Nxito, Allahu të pastë në kujdesin e Tij, ta llogaritësh vetveten me një llogari të vërtetë dhe të jesh i matur, me një llogari të njeriut që synon kënaqësinë e Allahut dhe mirësinë për vetveten. Nëse je i mangët në namaz, në zekat, ose në obligimet tjera, ose nëse ke rënë në ndonjë mëkat, nxito ta përmirësosh gjendjen tënde, lufto veten tënde në këtë drejtim, do të shohësh se Allahu do ta hap gjoksin dhe do ta lehtëson punën.

Allahu -subhanehu ue teala- thotë:

وَٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ فِينَا لَنَهۡدِيَنَّهُمۡ سُبُلَنَاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَمَعَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ ٦٩

“E ata, të cilët luftuan për hir Tonë, Ne me siguri do t’i orientojmë rrugës për te Ne, e nuk ka dyshim se Allahu është në krahun e bamirësve”. (El-Ankebut: 69).

وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مَخۡرَجٗا ٢ وَيَرۡزُقۡهُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَحۡتَسِبُۚ ٣

“… e kush u përmbahet dispozitave të Allahut, atij Ai i hap rrugë dhe e furnizon atë prej nga nuk e kujton fare. ..”. (Et-Talak: 2-3).

وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مِنۡ أَمۡرِهِۦ يُسۡرٗا ٤

” E kush i frikësohet Allahut, Ai atij ia lehtëson punën”. (Et-Talak: 4).

وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يُكَفِّرۡ عَنۡهُ سَيِّ‍َٔاتِهِۦ وَيُعۡظِمۡ لَهُۥٓ أَجۡرًا ٥

“… e kush e ka frikë Allahun, Ai atij ia shlyen të këqijat dhe ia shton shpërblimin”. (Et-Talak: 5).

Nxito, Allahu të udhëzoftë, drejt devotshmërisë, se vetëm ashtu do të shohësh nga Allahu gjëra që të gëzojnë.

Imam Ibën Xhevziu, rahimehullah, thotë:

“Mu ngushtua puna, e kjo shkaktoi brengë të përhershme dhe të pandarë. Fillova të mendoj thellësisht për mënyrën e shpëtimit nga këto brenga me çdo kusht dhe me çdo formë. Nuk gjeta mënyrë më të mirë se sa ajo që mu sqarua nga ky ajet:

وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مَخۡرَجٗا ٢

“”… e kush u përmbahet dispozitave të Allahut, atij Ai i hap rrugë…”. (ET-Talak: 2).

Atëherë kuptova se devotshmëria është shkak i daljes nga çdo krizë, andaj unë u preokupova vetëm me realizimin e devotshmërisë, dhe e gjeta rrugëdaljen. (Shiko: “Sejdul-Hatir”, fq. 153).

Shkaku i pestë: Zbatimi i obligimeve dhe vazhdimi në to

Kujdesi për zbatimin e obligimeve dhe vazhdimi në to, shtimi i veprave vullnetare, siç është namazi, agjërimi, sadakaja, bamirësia, etj, janë prej shkaqeve me të cilat njeriu bëhet i dashur te Allahu.

Ebu Hurejre -radijAllahu anhu- thotë se Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- ka thënë:

(إن الله قال: من عادى لي ولياً فقد آذنته بالحرب، وما تقرب إليّ عبدي بشيء أحب إليّ مما افترضته عليه، وما يزال عبدي يتقرب إليّ بالنوافل حتى أحبه، فإذا أحببته كنت سمعه الذي يسمع به، وبصره الذي يبصر به، ويده التي يبطش بها، وإن سألني لأعطينه، ولئن استعاذ بي لأعيذنه) الحديث [أخرجه البخاري[

“Allahu, tebareke ve teala, ka thënë: kush ma armiqëson mikun Tim i kam shpallur luftë. Gjëja më e dashur me të cilën më afrohet robi Im është ajo që ia kam bërë obligim. Vazhdon robi Im të më afrohet me vepra vullnetare gjersa ta dua, e kur ta dua, bëhem veshi me të cilin dëgjon, syri me të cilin shikon, dora me të cilën prekë, nëse kërkon prej Meje i jap, e nëse strehohet te Unë e strehoj”. (Buhariu).

Shkaku i gjashtë: Ndjeja me burra të devotshëm

Takimi me njerëz të devotshëm, të dëgjosh bisedat e tyre, të përfitosh nga fjalët dhe udhëzimet e tyre. Nuk ka dyshim se ndeja me ta e kënaq Zotin, e hidhëron shejtanin, andaj rri me ta, shoqërohu me ta, kërko këshillën e tyre, do të vëresh zemërgjerësi dhe galdim. Ik nga vetmia, ke kujdes dhe mos rri vetëm, pa shok dhe mik, sidomos kur ke vështirësi, sepse shejtani ia shton robit dobësinë dhe plogështinë kur është i vetmuar, sepse shejtani është më afër njërit se sa dy personave, e ik nga tre persona, sepse ujku e hanë delen që ndahet nga kopeja.

Qëllimi është të themi se duhet të jesh i kujdesshëm që mos të rrish i vetmuar, përpjek dhe luftoje vetveten që të rrish me njerëz të devotshëm dhe të mirë, të shkosh në ligjërata dhe tribuna, të vizitosh dijetarë dhe nxënës dije, sepse kjo ta hap gjoksin, ta shton dijen dhe besimin.

Shkaku i shtatë: Leximi i Kuranit

Leximi i Kuranit me meditim dhe analizë është prej shkaqeve më të mëdhaja në largimin e mërzive, brengës dhe ngushticës. Leximi i Kuranit trashëgon qetësinë e zemrës dhe zgjerimin e gjoksit.

ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَتَطۡمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكۡرِ ٱللَّهِۗ أَلَا بِذِكۡرِ ٱللَّهِ تَطۡمَئِنُّ ٱلۡقُلُوبُ ٢٨

“Ata që besuan dhe me të përmendur Allahun zemrat e tyre qetësohen; pra ta dini se me të përmendur Allahun zemrat stabilizohen”. (Er-Rad: 28).

Imam Ibën Kethiri -rahimehullah- thotë:

“Domethënë i kaplon mirësia dhe mbështeten në Allahun, qetësohen kur përmendet Ai dhe është dakord që ta ketë Allahun mik dhe ndihmës. Andaj Allahu -subhanehu ue teala- tha: “duke e përmendur Allahun qetësohen zemrat”. Domethënë këto zemra e meritojnë këtë gjë”.

Të pastë Allahu në Kujdesin e Tij, shtoje leximin e Kuranit gjatë natës dhe ditës, lute Allahun që ky lexim i yti të jetë shkak i zgjerimit të gjoksit, sepse nëse njeriu i drejtohet Zotit të vet me vërtetësi Allahu ia hap dyert e bereqeteve të Tija:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡكُم مَّوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَشِفَآءٞ لِّمَا فِي ٱلصُّدُورِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ ٥٧

“O ju njerëz! Juve ju erdhi nga Zoti juaj këshilla (Kurani) dhe shërimi i asaj që gjendet në kraharorët tuaj (në zemra), edhe udhëzim e mëshirë për besimtarët”. (Junus: 57).

وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٞ وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا خَسَارٗا ٨٢

“Ne të shpallim Kuranin që është shërim dhe mëshirë për besimtarët, kurse jobesimtarëve nuk u shton tjetër përpos dëshpërim”. (El-Isra: 82).

Shkaku i tetë: Dhikri i mëngjesit dhe mbrëmjes

Të jesh i rregullt në dhikrin e mëngjesit dhe mbrëmjes, në dhikrin e gjumit dhe dhikret tjera që janë gjatë ditës dhe natës, pa dyshim se e ruajnë muslimanin me ndihmën e Allahut nga e keqja e shejtanëve xhin dhe njerëz, ia shtojnë njeriut forcën fizike dhe shpirtërore, nëse i thotë duke e përjetuar domethënien e tyre, duke qenë i bindur në frytet dhe rezultatet e tyre. Kujdesu, Allahu të pastë në Kujdesin e Vet, për këto dhikre, sidomos ato që duhet thënë gjatë vështirësive dhe brengave.

Transmeton Buhariu dhe Muslimi nga Abdullah ibën abasi -radijAllahu anhu- se Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- gjatë vështirësive thoshe:

(لا إله إلا الله العظيم الحليم، لا إله إلا الله رب العرش العظيم، لا إله إلا الله رب السماوات ورب الأرض ورب العرش الكريم)

La Ilahe il-lAllahul-’Adhimul-Halim, la Ilahe il-lAllahu Rabbul-’Arshil-’Adhim, la Ilahe il-lAllahu Rabbus-semavati ve Rabbul-erdi ve Rabbul-’Arshil-kerim.

“S’ka të adhuruar tjetër përveç Allahut të Madhëruar e të Urtë. S’ka të adhuruar tjetër përveç Allahut, Zotit të Arshit të lartësuar. S’ka të adhuruar tjetër përveç Allahut, Zotit të qiejve dhe të tokës dhe Zotit të Arshit Fisnik”.

Ose lutja të cilën e transmeton Buhariu nga Enesi -radijAllahu anhu- se Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- shpesh luteshe duke thënë:

اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوْذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحُزْنِ، وَالْعَجْزِ وَالْكَسَلِ وَالْبُخْلِ وَالْجُبْنِ ، وَضَلْعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ.

Allahumme inni e’udhu bike minel-hemmi vel-hazeni, vel-’axhzi vel-keseli, vel-buhli vel-xhubni, ve dale’id-dejni ve galebetir-rixhali.

“O Zoti im, kërkoj mbrojtjen Tënde nga brengat dhe dëshpërimi, nga paaftësia dhe dembelia, nga koprracia dhe frika, si dhe nga zhytja në borxhe dhe mundjet e njerëzve”.

Abdullah ibën Mesudi -radijAllahu anhu- thotë se Pejgamberit -salAllahu alejhi ue selem- kur i binte ndonjë brengë ose vështirësi thoshte:

)يا حي يا قيوم برحمتك أستغيث( [أخرجه الحاكم[

“O Ti që je i Gjallë dhe që je Kujdestar kërkojmë ndihmë në mëshirën Tënde”. (sahih, Hakimi).

Ebu Bekrete -radijAllahu anhu- thotë se Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- ka thënë: lutja e atij që është në vështirësi është:

اللَّهُمَّ رَحْمَتَكَ أَرْجُو فَلا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ وَأَصْلِحْ لِي شَأْنِي كَلَّهُ ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ.

Allahumme rahmeteke erxhu fe la tekilni ila nefsi tarfet ‘ajnin ve aslih li she`ni kul-lehu. La ilahe il-la Ente.

“O Zoti im, në mëshirën Tënde shpresoj, mos më le të mbështetem në vetvete, as sa një lëvizje e syrit dhe ma përmirëso gjendjen time. S`ka të adhuruar tjetër përveç Teje”. (sahih, Ebu Davudi).

Abdullah ibën Mesudi -radijAllahu anhu- tregon se Pejgamberi -salAllahu alejhi ue selem- ka thënë:

“Nëse një musliman e kaplon brengë ose pikëllim le të thotë:

اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَابْنُ أَمَتِكَ نَاصِيَتِي بِيَدِكَ مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَدًا مِنْ خَلْقِكَ أَوْ أَنْزَلْتَهُ فِي كِتَابِكَ أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي وَنُورَ صَدْرِي وَجِلاءَ حُزْنِي وَذَهَابَ هَمِّي

Allahume inni ‘abdike ve ibënu ‘abduke ve ibënu emmetuke, nasijeti bijedike, madin fijje hukmuke, ‘adlun fijje kadauke, es`eluke bi kul-li ismin huve lek semmejte bihi nefsek ev enzeltehu fi kitabik ev ‘al-lemtehu ehaden min halkik, ev iste`therte bihi fi ‘ilmil-gajbi ‘indek, en texh’ale El-Kur`ane rebi’a kalbi ve nure sadri ve xhelae huzni ve dhihabe hemmi”.

“O Zoti im, unë jam robi Yt e biri i robit Tënd dhe i robëreshës Sate, balli im është në dorën Tënde. Dispozitat Tuaja mbi mua i pranoj, i drejtë është gjykimi Yt mbi mua. Të lutem me çdo emër me të cilin e ke emëruar Veten Tënde ose që e ke zbritur në librin Tënd, apo ia ke mësuar dikujt prej krijesave Tua, apo që e ke mbajtur të fshehur në diturinë Tënde, bëre Kuranin pranverë të zemrës sime dhe dritë të gjoksit tim, shndritje për pikëllimin dhe largim për dëshpërimin”. (sahih, Ahmedi).

E shumë lutje tjera që kanë të bëjnë me këtë temë.

Edhe më në fund e bëjmë këtë lutje:

اللهم إنا عبيدك بنو عبيدك بنو إمائك، نواصينا بيدك، ماضٍ فينا حكمك، عدل فينا قضاؤك، نسألك بكل اسم هو لك، سمّيت به نفسك، أو أنزلته في كتابك، أو علمته أحداً من خلقك أو استأثرت به في علم الغيب عندك، أن تجعل القرآن ربيع قلوبنا، ونور صدورنا ويسر أمورنا، وهيء لنا من أمرنا رشداً.

“O Zoti jonë, ne jemi robërit Tu, e bijtë e robërve Tu dhe i robëreshave Tuaja, balli ynë është në dorën Tënde. Dispozitat Tuaja mbi ne i pranojmë, i drejtë është gjykimi Yt mbi ne. Të lutemi me çdo emër me të cilin e ke emëruar Veten Tënde ose që e ke zbritur në librin Tënd, apo ia ke mësuar dikujt prej krijesave Tua, apo që e ke mbajtur të fshehur në diturinë Tënde, bëre Kuranin pranverë të zemrës sonë dhe dritë të gjoksit tonë, na i lehtëso punët tona dhe na lehtëso udhëzimin në veprimet tona…

Amin….

وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه وسلم.

Abdul-Aziz Sed’han

Përshtati: Bekir Halimi

Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut ka thënë: Allahu i Lartësuar thotë: “Shpërblimi i robit Tim besimtar, kur t’ia marr të dashurin e tij nga banorët e kësaj bote, e ai bën durim për të duke kërkuar shpërblimin, është Xheneti.”

Shpjegimi i hadithit

Duke bërë analizën e këtij hadithi profetik, vërejmë se konteksti i tij është një fjali e gjatë, nga e cila ne nuk kemi mundësi që të të ndalojmë në ndonjërën prej fjalëve, sepse përndryshe fjalia nuk do të ketë kuptim. Fjalia e merr kuptimin e plotë vetëm kur shqiptojmë fjalën e fundit që është “Xheneti”.

Fjalët e këtij hadithi rrezatojnë shkëlqimin e besimit, të frymëzojnë shpirtërisht si dhe të bëjnë që të shpresosh tek Premtimi Hyjnor. A ka premtim më të mirë për robin besimtar se hyrja në Xhenet?! Fjala “rob” do të thotë se besimtari i nënshtrohet dhe i bindet vetëm Allahut dhe askujt tjetër. Ai vetëm Atë e adhuron dhe vetëm prej Tij ndihmë kërkon. Kur Allahu i Lartësuar në këtë hadith kudsij thotë “robit Tim”, kjo do të thotë se Allahu e mbron, kujdeset, e ndihmon dhe ia lehtëson vështirësitë e fatkeqësisë që i ka rënë. Fjala “besimtar” është qershia mbi tortë, sepse në të vërtetë të gjithë krijesat janë të Allahut. Ka prej tyre që janë të mirë, dhe të tjerë që janë të këqij. Por, në të vërtetë ata që e meritojnë dhuratën hyjnore janë robërit besimtarë. Shpërblimi i robit besimtar është Xheneti, por përse Allahu ia ka premtuar atij këtë vend? Sepse ai është i kënaqur me caktimin e Allahut, bën durim dhe kërkon shpërblim tek Allahu, kur i vdes një i dashuri i zemrës së tij. Fjala “të dashurin e tij” nënkupton të gjithë forcën e dashurisë që ai ndjen për të afërmit, miqtë dhe dashamirësit. Ndërsa fjala“Xhenet” përmendet në fund të kësaj fjalie, si përgëzim për durimin e besimtarit në rastin e fatkeqësisë së humbjes së të dashurit. Allahu i Lartësuar thotë: “Prandaj, përgëzoji të duruarit, të cilët, kur i godet ndonjë fatkeqësi thonë: Të Allahut jemi dhe vetëm tek Ai do të kthehemi. Ata do të shpërblehen me bekim dhe mëshirë nga Zoti i tyre; ata janë në rrugën e drejtë!”[2]

Disa njohuri rreth hadithit kudsij

Hadithi i mësipërm, të cilin e transmeton Ebu Hurejra nga Profeti (a.s.) është hadith kudsij, sepse Profeti (a.s.) e transmeton nga Allahu.

Dijetarët kanë thënë se Kur’ani ndryshon nga hadithi kudsij në disa pika:

1. Kur’ani është mrekullia e Allahut që ia zbriti Profetit Muhamed (a.s.) për t’i sfiduar arabët që të sillnin një libër të ngjashëm të, 10 sure, ose një sure të ngjashme me të. Por arabët u treguan të paaftë që të sillnin qoftë edhe një sure të ngjashme me të. Kjo sfidë vazhdon të jetë e hapur deri në Ditën e Gjykimit.

Ndërsa për sa i përket hadithit kudsij, ai nuk konsiderohet mrekulli dhe as sfidë.

2. Kur’ani është Fjala e Allahut dhe e askujt tjetër, ndërsa hadithi kudsij transmetohet nga Profeti (a.s.) se Allahu ka thënë.

3. Këndimi i Kur’anit gjatë faljes së namazit është i domosdoshëm, ndryshe nga hadithi kudsij që nuk këndohet.

4. Këndimi i Kur’anit konsiderohet adhurim, kur për çdo shkronjë që këndohet, kënduesi shpërblehet 10-të fish, ndryshe nga hadithi kudsij që nuk konsiderohet i tillë.

5. Kurani është transmetuar me zinxhir transmetimi “muteuatir”, çka do të thotë se është i pakundërshtueshëm në autencitetin e tij, ndryshe nga hadithi kudsij, autenciteti i të cilit mund të jetë edhe i dyshimtë.

Mësimet e nxjerra nga hadithi

1. Vlera e durimit duke kërkuar shpërblimin tek Allahu

2. Bujaria e Allahut ndaj robërve të Tij

3. E keqja nuk i atribuohet Allahut.

Vlera e durimit duke kërkuar shpërblimin tek Allahu:

Feja Islame i këshillon besimtarët që të jenë të durueshëm ndaj sprovave të jetës dhe që të jenë të kënaqur me caktimin e Allahut. Nëse besimtarët janë të durueshëm ndaj fatkeqësive që u bien, janë të kënaqur me caktimin e Allahut dhe kërkojnë shpërblim vetëm tek Ai, atëherë Allahu i Lartësuar i shpërblen me shpërblim të pakufishëm.

Në hadithin e mësipërm, lexojmë se shpërblimi i robit besimtar, që bën durim kur i vdes ndonjë i dashur është Xheneti. Realisht, nuk ka shpërblim më të madh për besimtarin se hyrja në Xhenet. Allahu i Lartësuar i ka përgëzuar ata që bëjnë durim ndaj sprovave të jetës, duke thënë: “Sigurisht që Ne do t’ju sprovojmë me frikë dhe uri, me pakësim të pasurisë, të njerëzve dhe të të lashtave. Prandaj, përgëzoji të duruarit, të cilët, kur i godet ndonjë fatkeqësi thonë: Të Allahut jemi dhe vetëm tek Ai do të kthehemi. Ata do të shpërblehen me bekim dhe mëshirë nga Zoti i tyre; ata janë në rrugën e drejtë!”[3] Këto ajete kuranore flasin se frika, uria, pakësimi i pasurisë, njerëzve dhe të lashtave janë sprovë për njeriun në këtë botë. Kur njeriut i vjen ndonjë prej këtyre sprovave, duhet të bëjë durim dhe të thotë: Me të vërtetë të Allahut jemi dhe vetëm tek Ai do të kthehemi. Kështu pra, ai i cili bën durim në rast fatkeqësie dëshmon me zemër dhe me vepër se çdo gjë është pronë e Allahut dhe se çdo gjë vetëm tek Ai do të kthehet. Dhe si rrjedhojë e durimit të tyre, Allahu i përgëzon me dy gjëra që janë shumë të dashura për ta; me bekim dhe mëshirë nga Zoti i tyre. Këtë përgëzim dhe bujari ata e meritojnë, ngase janë të udhëzuar në rrugën e lumturisë së tyre dhe kanë zgjedhur rrugën e drejtë. Duke qenë se ata duruan ndaj sprovave dhe ishin të kënaqur me caktimin e Allahut, e merituan mëshirën e Allahut. Dhe më pas durimin e shoqëruan me shprehjen: “Me të vërtetë, të Allahut jemi dhe vetëm tek Ai do të kthehemi”, merituan bekimin e Allahut. Nga këtu, kuptojmë se mëshira është e shumëllojshme, sepse si fjalë mëshirë dhe bekim janë sinonime të njëra-tjetrës.

Duke medituar në këtë hadith vërejmë se ai fokusohet tek çështja e shpërblimit për shkak të durimit. Sepse bindja e njeriut që Allahu do ta shpërblejë ia lehtëson atij peshën e fatkeqësisë që i ka rënë. Sa më e fortë të jetë kjo bindje aq më pak ai e ndjen dhimbjen që shkakton fatkeqësia. Kështu pra, ajo që për të është e papëlqyer tashmë nuk është më e tillë. Omeri (r.a.) thotë: “Kur më zbret një fatkeqësi, Allahu më ka begatuar me katër mirësi: ajo nuk më ka goditur në besimin tim, nuk është më e madhe se vetë ajo, nuk jam privuar që të jem i kënaqur me të dhe nëpërmjet saj unë kërkoj që të shpërblehem”. Ndërsa Profeti (a.s.) i lutej Allahut që t’i dhuronte bindje të plotë në besim që të kishte mundësi që të përballonte fatkeqësitë. Rrallëherë ndodhte që ai të çohej nga një mexhlis (kuvend) e mos të lutej me këto fjalë: “O Allah, nëpërmjet frikës që kemi ndaj Teje, na bëj të mundur që mos të mëkatojmë ndaj Teje, na mundëso që të të adhurojmë që të hyjmë në Xhenetin Tënd, dhe na dhuro bindje të plotë në besim që fatkeqësitë e kësaj bote të jenë sa më të lehta..”[4]

Bujaria e Allahut ndaj robërve të Tij

Bujaria e Allahut ndaj robërve të Tij është e madhe dhe e pashtershme. Sado që njeriu të mundohet që ta përshkruajë, ai asnjëherë nuk mund ta bëjë një gjë të tillë. Një prej këtyre formave të Bujarisë Hyjnore është se kur njeriu sprovohet me diçka, ajo i zëvendësohet me diçka më të mirë, siç është rasti i këtij hadithi kudsij që, nëse besimtari sprovohet me humbjen e një prej të dashurve të tij dhe bën durim shpërblehet me Xhenet. Dijetari i shquar Muhamed ibn Uthejmin thotë: Fjala “të dashurin e tij” nënkupton atë që njeriu përzgjedh për vete, qoftë ky i përzgjedhur fëmija, vëllai, xhaxhai, babai apo një mik. E rëndësishme është se personi që njeriu përzgjedh ka një lidhje të ngushtë me të. Kështu që, nëse ndonjërin prej këtyre Allahu i Lartësuar e merr, dhe njeriu bën durim duke kërkuar shpërblimin tek Allahu, ai shpërblehet me Xhenet. Ky është një argument që dëshmon për bujarinë dhe mirësinë e Allahut ndaj robërve të Tij, sepse sundimi dhe urdhri i takojnë vetëm Allahut. Ti dhe i dashuri yt i përkisni Allahut të Lartësuar, e megjithatë, kur Allahu ia merr një njeriu të dashurin e tij, dhe ai bën durim duke kërkuar shpërblim, do të shpërblehet me shpërblim të madh.”[5]

E keqja nuk i atribuohet Allahut:

Po ky dijetar, duke komentuar këtë hadith, thotë: Ky hadith është argument për veprat e Allahut. Këtë e kuptojmë nga fjala e Tij: “kur t’ia merr të dashurin e tij”. Nuk ka asnjë dyshim se Allahu i Lartësuar vepron çfarë të dëshirojë. Por ne e kemi për detyrë që ta dimë se që të gjithë veprat e Allahut janë të mira, sepse e keqja nuk mund t’i atribuohet Atij. E keqja nëse ndodh, ndodh ndaj atyre që bie dhe jo mbi vetë veprën. P.sh: Nëse Allahu ka caktuar për njeriun diçka që ai e urren, nuk ka dyshim se kjo gjë të cilën njeriu e urren, konsiderohet e keqe për të. Megjithatë kjo gjë që për të konsiderohet e keqe, nuk konsiderohet e keqe tek Allahu, sepse Allahu i Lartësuar çdo gjë që e ka caktuar që të ndodhë, ajo ndodh në saje të urtësisë së Tij të madhe ndaj njeriut apo mbarë krijesave. Ngandonjëherë, urtësia përkon veçanërisht tek një njeri dhe ngandonjëherë tek krijesat në përgjithësi.

Nëse Allahu përcakton për një njeri që në këndvështrimin e tij është e keqe, dhe ai bën durim duke kërkuar shpërblimin tek Allahu, ai do të fitojë të mira. Nëse ai, për shkak të asaj të keqeje që i është caktuar pendohet dhe kthehet tek Allahu, kjo është një e mirë për të, sepse kur njeriu është në mirëqenie mund që edhe ta harrojë Dhuruesin e të mirave dhe nuk kthehet tek Ai. Por, kur i vjen ndonjë gjë e hidhur, kujtohet dhe kthehet tek Allahu i Lartësuar.

Ndërsa për sa i përket të tjerëve, nëse kjo e keqe i shkakton atij dëm, mund të sjellë dobi për ta. Për ta ilustruar këtë që përmendëm, le të marrim një shembull: Një njeri ka shtëpi prej balte. Allahu sjell gjithmonë shi të rrëmbyeshëm, nuk ka dyshim se pronari i kësaj shtëpie do të dëmtohet. Mirëpo dobia është e përgjithshme, sepse të gjithë njerëzit përfitojnë prej tij. Kështu pra, shiu është i dëmshëm për të zotin e shtëpisë, por është i dobishëm për të tjerët. Megjithëse kjo e keqe për këtë njeri është e pjesshme, ajo është e mirë për të e marrë në një këndvështrim tjetër; ai merr mësim dhe e kupton se i vetmi strehim është strehimi tek Allahu i Lartësuar. Kështu që ai përfiton më tepër se dëmi që i është shkaktuar.[6]

Le të meditojmë së bashku në historinë e Musait (a.s.) me Hidrin (a.s.). Hidri vrau një fëmijë të vogël saqë Musai (a.s.) e kundërshtoi me fjalët: “Përse vrave një njeri të pafajshëm që nuk ka vrarë askënd?! Vërtet që ke bërë një punë të tmerrshme.”[7] Mirëpo Musai (a.s.) nuk e dinte atë ç’ka dinte Hidri në lidhje me këtë djalë, i cili kur të rritej do të jetonte si jobesimtar dhe me mosbesimin e tij do t’i shqetësonte së tepërmi prindërit e tij besimtarë, do të ndikonte negativisht tek ta dhe pse jo edhe do t’i çonte ata në mosbesim. Pikërisht, nga kjo gjë kishte frikë Hidri kur tha: “Sa për djaloshin, prindërit e tij ishin besimtarë. Ne e dinim se (dashuria për të) do t’i çonte ata në të keqe dhe mohim dhe dëshiruam që Zoti i tyre në vend të atij t’u jepte një më të mirë, më të pastër dhe më të mëshirshëm.”[8]

Kështu pra, sa e sa urtësi fshihen nga sytë e njerëzve për gjithçka që atyre u ndodh. Nëse njerëzit do të ishin në dijeni të urtësisë të atyre gjërave që u ndodhnin do ta kuptonin se Allahu është më i mëshirshëm sesa vetë nënat e tyre. Prandaj në një ajet Allahu i Lartësuar thotë: “Mos e quani atë si të keqe për ju. Përkundrazi, kjo është e mirë për ju.”[9] Që do të thotë, mos e quani të keqe qoftë në rang individi qoftë në rang shoqërie. Përkundrazi, ajo është e mirë për ju. Një shprehje e urtë popullore thotë: “Pas çdo të keqeje ka një të mirë mbrapa” dhe një gjë të tillë realiteti e ka vërtetuar.

Hadithi i parë në një optikë tjetër

Besimtari është urdhëruar që zemra e tij të mos lidhet me askënd prej banorëve të dynjasë. Zemra e tij duhet të jetë e lidhur vetëm Allahun. Është e vërtetë që ne i duam prindërit, fëmijët, miqtë dhe dashamirësit tanë, por kjo dashuri duhet të jetë deri në një masë të caktuar dhe zemra e njeriut nuk duhet të lidhet plotësisht me ta, sepse do të vijë çasti kur njeriu do të ndahet prej tyre. Mirëpo kjo nuk do të thotë se ai nuk është miku i tij i dashur. Ebu Bekri e kishte të Dërguarin e Allahut mikun e tij më të dashur, por kjo nuk do të thotë që zemra e tij u lidh plotësisht me të. Prandaj kur Profeti (a.s.) ndërroi jetë dhe të gjithë shokët ishin hidhëruar, Ebu Bekri çohet dhe thotë: “Kush adhuronte Muhamedin le ta dijë se ai ka vdekur dhe kush adhuron Allahun le ta dijë se Ai është Gjallë dhe nuk vdes.”

Argumentet dhe dobitë e hadithit

1. Fatkeqësia më e madhe që mund t’i bjerë një njeriu është humbja e të dashurit.

2. Ai që duron jo për të kërkuar shpërblimin tek Allahu, por ngaqë është i detyruar dhe nuk ka çfarë të bëjë, nuk e meriton të shpërblehet.

3. Vlera dhe pozita e lartë e durimit.

4. Ai person që në rast fatkeqësie bën durim duke kërkuar shpërblim tek Allahu shpërblehet me Xhenet. Një shpërblim i tillë dëshmon për vlerën dhe pozitën e lartë të durimit.

5. Bujaria dhe mirësia e Allahut ndaj robërve të Tij.

Epilog

Në këtë epilog të këtij hadithi, por përmendim shpërblimin e durimtarëve:

1. Vendbanimi i durimtarëve është Xheneti. Allahu i Lartësuar thotë: “Xheneti i Adnit, në të cilin do të hyjnë ata dhe besimtarët e ndershëm prej prindërve të tyre, grave dhe pasardhësve të tyre. Dhe engjëjt do të hyjnë tek ata nga çdo derë (e Xhenetit) (e do t’u thonë): Shpëtimi qoftë mbi ju, për durimin që keni treguar (në jetën e kësaj bote)! Sa vendbanim i bukur që është ky!”[10]

2. Shpërblimi i durimtarëve është i pallogaritshëm. Allahu i Lartësuar thotë: “Vetëm ata që janë të durueshëm do të shpërblehen pa masë.”[11] që do të thotë se për durimtarët nuk do të ketë peshore.

3. Allahu është me durimtarët. Që do të thotë se Allahu është gjithmonë me ta dhe i ndihmon. Allahu i Lartësuar thotë: “Me të vërtetë, Allahu është me durimtarët.”[12]

4. Allahu i do durimtarët. Allahu i Lartësuar thotë: “Allahu i do durimtarët.”[13]

5. Sprova i shlyen mëkatet. Profeti Muhamed (a.s.) thotë: “Sprova vazhdon t’i bjerë besimtarit dhe besimtares tek vetja e tij, tek fëmija apo pasuria e tij derisa ai takohet me Allahun e Lartësuar duke mos pasur asnjë mëkat.”[14]

nga Elton Harxhi

[1] Transmeton Buhari, Nr. 6424.

[2] Bekare, 155-157.

[3] Bekare, 155-157.

[4] Transmeton Et Tirmidhi, Nr. 3502.

[5] Marrë nga libri “Shpjegimi i Rijadus Salihin” i Muhamed ibnu Uthejminit, fq: 1/230.

[6] Marrë nga libri “Shpjegimi i Rijadus Salihin” i Muhamed ibnu Uthejminit, fq. 1/231.

[7] Kehf, 74.

[8] Kehf, 80-81.

[9] Nur, 11.

[10] Ra’d: 23-24.

[11] Zumer, 10.

[12] Bekare, 153.

[13] Ali Imran: 146.

[14] Trasmeton Et Tirmidhi, Nr. 2399.

Shkencëtarët kanë identifikuar rreth 4.000 kimikate në tymin e duhanit dhe në mesin e tyre rreth 50 patogjenë të kancerëve të ndryshëm. Organizata Botërore e Shëndetësisë ka deklaruar se për shkak të pirjes së duhanit çdo gjashtë sekonda vdes një person në botë.

Është vlerësuar se një në dy duhanpirësit vdesin nga sëmundjet e shkaktuara nga pirja e duhanit: Nga kanceri, sëmundje kronike obstruktive pulmonare, ataku kardiak, sulmi në tru dhe të tjera. Nëse lini pirjen e duhanit, trupi do të fillojë të shërohet pothuajse menjëherë pas cigares së fundit.

Çfarë ndodh në të vërtetë:

20 minuta pas cigares së fundit, shtypja e gjakut dhe pulsi kthehen në gjendjen normale, kurse qarkullimi në gjymtyrë përmirësohet duke furnizuar ato me gjak më të pasur me oksigjen. Kurse 8 orë pas cigares së fundit, oksidi i karbonit eliminohet plotësisht nga organizmi dhe zëvendësohet me oksigjenin, i cili iu nevojitet qelizave për të kryer funksionin normal.

24 orë pas cigares së fundit, zvogëlohet rreziku i sulmit kardiak, pasi që pulsi dhe shtypja e gjakut kthehen në gjendjen normale.

48 orë pas cigares së fundit, mbaresat nervore që ishin “të sëmura”, fillojnë të riaktivizohen duke rikthyer shqisat e aromës dhe shijes.

2 javë deri 3 muaj pas cigares së fundit, qarkullimi vazhdon të përmirësohet dhe filloni të merrni frymë më lehtë. Mushkëritë prodhojnë më pak mukozë dhe funksionojnë më mirë. Rritet aftësia për pjesëmarrje në aktivitetet sportive pasi që keni më pak probleme gjatë frymëmarrjes.

1-9 muaj pas lënies së duhanit, filloni të vëreni se kolliteni më pak. Kongjestioni i sinuseve zvogëlohet, kurse lodhja dhe vështirësitë gjatë frymëmarrjes pothuajse nuk vërehen. Mushkëritë fillojnë të funksionojnë gati njësoj sikurse në kohën kur nuk keni përdorur duhanin.

1 vit pas lënies së cigares, rreziku i sulmit në zemër zvogëlohet për 50 për qind. Në periudhën në mes të 5 deri 15 vite nga ndërprerja e pirjes së duhanit, rreziku nga sulmi në tru është i njëjtë sikurse edhe te jopërdoruesit e duhanit.

10 vite pas ndërprerjes së duhanit, rreziku i kancerit të mushkërive dukshëm zvogëlohet. Zvogëlohet edhe rreziku nga kancerët e llojeve të ndryshme; kanceri i gojës, fytit, ezofagut, fshikëzës, veshkave dhe pankreasit. Edhe pse nuk keni përdorur duhanin për 10 vite, rreziku i prekjes nga kanceri i mushkërive është më i madh në krahasim me ata të cilët kurrë nuk e kanë përdorur duhanin.

Pse është aq vështirë të ndërpritet konsumimi i duhanit?

Pse, edhe përkundër të gjithave që i dimë për duhanin, prapë vazhdojmë konsumimin e tij. Arsyeja është nikotina e cila shkakton varësi, dhe ajo është arsyeja kryesore që keni filluar konsumimin e duhanit. Nikotina është një bashkim organik që gjendet në fletët e disa llojeve të bimëve, por më së shumti konsumohet me anë të duhanit. Edhe pse nikotina në vetvete nuk është kancerogjen, në mënyrë indirekte i pamundëson trupit të luftojë qelizat potencialisht kancerogjene.

Kur mundohemi të ndërpresim konsumimin e duhanit, reagon truri duke krijuar simptoma që na bëjnë të ndihemi keq duke na nxitur të konsumojmë nikotinë. Për shumicën e duhanpirësve, mënyra e papritur e lënies së cigares nuk është e mundur. Procesi i shërimit është i vështirë dhe i pakëndshëm. Terapia e zëvendësimit të nikotinës është treguar e suksesshme dhe ka ndihmuar shumë njerëz për të hequr dorë nga ky ves jo i shëndetshëm.

Allahu,- xhele ue ala thotë:

“O njerëz, ju ka ardhur madje këshilla (Kur’ani) nga Zoti juaj, ilaç për zemrat tuaja, udhëzim dhe mëshirë për besimtarët.” (Junus: 57).

“Dhe, Ne, shpallim nga Kur’ani atë që është ilaç dhe mëshirë për besimtarët, e mohuesve – ai vetëm ua shton humbjen.” (Junus: 82).

“Padyshim, ata që e lexojnë Librin e Allahut dhe kryejnë namazin, dhe haptazi e fshehurazi japin nga ajo me çka i kemi furnizuar Ne, shpresojnë shpërblimin që nuk do të humbas. َ Që (Ai) t’jua plotësojë shpërblimin dhe që t’ju shtojë atyre nga dhuntitë e Tij. Me të vërtetë, Ai është falës dhe falenderues.” (Fatir: 29-30).

Transmetohet nga Othmani,- Allahu qoftë i kënaqur me të!,- se Muhamedi,- alejhi selam!,- ka thënë: “Më i miri prej jush është ai që e mëson Kur’anin dhe ua mëson të tjerëve.”1

Transmetohet nga Aisheja,- Allahu qoftë i kënaqur me të!,- se Muhamedi,- alejhi selam!,- ka thënë: “Ai i cili e lexon Kur’anin pa gabime (me shkathtësi), ai do të arrij gradën e melaikeve të pastra dhe të nderuara. Ndërsa, ai i cili e lexon Kur’anin me vështirësi, ai i ka dy shpërblime.”2

Transmetohet nga Abdullah Ibn Mes’udi,- Allahu qoftë i kënaqur me të!,- se Muhamedi,- alejhi selam!,- ka thënë: “Më të vërtetë ai i cili e lexon një shkronjë nga Kur’ani atij i takon një e mirë, kurse një e mirë shpërblehet me dhjetëfish. Nuk them se Elif Lam Mim është një shkronjë, por Elifi është një shkronjë, Lami është një shkronjë dhe Mimi është një shkronjë.”3

Habab Ibn Mundhiri,- Allahu qoftë i kënaqur me të!,- ka thënë: ” Afrohu tek Allahu sa të kesh mundësi. Por, dije se nuk ke mundësi të afrohesh tek Allahu me diçka që është më e dashur tek Allahu, sesa Fjala e Tij ( Kur’ani Famëlartë).”

Othman Ibn Afani,-Allahu qoftë i kënaqur me të!,- ka thënë: “Po t’u pastronin zemrat tuaja, kurrë nuk do ngopeshin nga fjala e Zotit tuaj (nga leximi i Kur’anit).”

Abdullah Ibn Mes’udi,- Allahu qoftë i kënaqur me të!,- ka thënë: “Kush prej jush dëshiron ta dijë se a e don Allahun, atëherë le t’ia ekspozojë vetes Kur’anin (le ta shikoj se a e don Kur’anin), dhe nëse e do Kur’anin ai e don Allahun, sepse Kur’ani është fjala e Allahut.”

Autor: Shejh Dr. Ahmed Ferid,- Allahu e ruajtë!

Nga arabishtja: Suad Burhan Shabani.

1) Shënuan: Buhariu: 67/9/68 (kapitulli mbi vlerën e Kur’anit), Tirmidhiu: 11/32 (kapitulli mbi shpërblimin e leximit të Kur’anit), Ebu Davudi: 1439 (kapitulli mbi namazin).

2) Shënuan: Buhariu: 8/691 (kapitulli mbi tefsirin), Muslimi: 6/84 (kapitulli mbi namazin e udhëtarit), Ebu Davudi: 1441 (kapitulli mbi namazin), Tirmidhiu: 12/29 (Vlerat e Kur’anit).

3) Shënuan: Tirmidhiu: 11/34 (Kapitulli mbi vlerat e Kur’anit) dhe thotë se hadithi është hasen sahih.

Burimi: albislam.com

1. Ilaçi më i mirë për qetësimin e dhembjeve: “Prandaj, përgëzoji të duruarit”. Bekare 155.
2. Nuk e qetëson zemrën e lodhur asgjë më shumë se dëgjimi i fjalëve të Allahut: “Ti nuk e di se pas kësaj Allahu mund të sjellë ndonjë rrethanë tjetër”. Talak 1.
3. Nëse të ngushtohen çështjet dije se lehtësimi është shumë afër!
4. Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: Kujt i janë shtuar brengat dhe mërzitë, le të shton fjalën: La haule ve la kuv-vete il-la bil-lah (Nuk ka ndryshim e as forcë pa ndihmën e Allahut).
5. Gjatë kohës kur ndjen dhembje ji i bindur në mëshirën e Allahut.
6. Nëpërmjet fatkeqësive dhe belave njerëzve të mirë u ngritën pozitat dhe u shtohen shpërblimet.
7. Dyert e qiejve janë të gjëra dhe çelësi i tyre është duaja!!
8. Përmendja e Allahut, e kënaq të Gjithëmëshirshmin, dhe njeriun e bën të lumtur, dhe i largon brengat, dhe e mbush Peshoren!!
9. Të larguarit nga Allahu është vdekje për zemrën!
10. Mos u mërzit për dynjanë dhe çfarë ka në të, të gjithë ne jemi mysafir në tokën e saj!!
11. Besimtari është si gjethi i gjelbër, nuk bie sado që ta godasin stuhitë e forta!!
12. Nëse namazi nuk është i pari nga prioritetet, atëherë sa jetë e keqe që është ajo!
13. Nëse largohesh nga namazi, dije se rehatia dhe bereqeti, vetëm se janë larguar nga jeta jote!!
14. Zemrat që janë larg Allahut nuk rehatohen!!
15. Kur ballafaqohesh me ndonjë bela, rikujtoji tri; se ajo është e përkohshme, dhe se ajo është përcaktim i Allahut, dhe se ajo do të dhuron shpërblime nëse bën sabër!!
16. Gjërat e bukura; gjithmonë fshihen pas vështirësive me qëllim që Allahu ta befason durimin tonë me dhuntitë e Tij të shumta!
17. Zoti im! Bëje fillimin e ditës sime mirësi, dhe mesin e saj sukses, dhe fundin e saj shpëtim. Dhe kërkoj mbrojtje tek Ti, nga dita që fillimi i saj është frikë, dhe mesi i saj demoralizim, dhe fundi i saj dhimbje!!
Nga arabishtja: Irfan JAHIU
1. Ilaçi më i mirë për qetësimin e dhembjeve: “Prandaj, përgëzoji të duruarit”. Bekare 155.
2. Nuk e qetëson zemrën e lodhur asgjë më shumë se dëgjimi i fjalëve të Allahut: “Ti nuk e di se pas kësaj Allahu mund të sjellë ndonjë rrethanë tjetër”. Talak 1.
3. Nëse të ngushtohen çështjet dije se lehtësimi është shumë afër!
4. Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: Kujt i janë shtuar brengat dhe mërzitë, le të shton fjalën: La haule ve la kuv-vete il-la bil-lah (Nuk ka ndryshim e as forcë pa ndihmën e Allahut).
5. Gjatë kohës kur ndjen dhembje ji i bindur në mëshirën e Allahut.
6. Nëpërmjet fatkeqësive dhe belave njerëzve të mirë u ngritën pozitat dhe u shtohen shpërblimet.
7. Dyert e qiejve janë të gjëra dhe çelësi i tyre është duaja!!
8. Përmendja e Allahut, e kënaq të Gjithëmëshirshmin, dhe njeriun e bën të lumtur, dhe i largon brengat, dhe e mbush Peshoren!!
9. Të larguarit nga Allahu është vdekje për zemrën!
10. Mos u mërzit për dynjanë dhe çfarë ka në të, të gjithë ne jemi mysafir në tokën e saj!!
11. Besimtari është si gjethi i gjelbër, nuk bie sado që ta godasin stuhitë e forta!!
12. Nëse namazi nuk është i pari nga prioritetet, atëherë sa jetë e keqe që është ajo!
13. Nëse largohesh nga namazi, dije se rehatia dhe bereqeti, vetëm se janë larguar nga jeta jote!!
14. Zemrat që janë larg Allahut nuk rehatohen!!
15. Kur ballafaqohesh me ndonjë bela, rikujtoji tri; se ajo është e përkohshme, dhe se ajo është përcaktim i Allahut, dhe se ajo do të dhuron shpërblime nëse bën sabër!!
16. Gjërat e bukura; gjithmonë fshihen pas vështirësive me qëllim që Allahu ta befason durimin tonë me dhuntitë e Tij të shumta!
17. Zoti im! Bëje fillimin e ditës sime mirësi, dhe mesin e saj sukses, dhe fundin e saj shpëtim. Dhe kërkoj mbrojtje tek Ti, nga dita që fillimi i saj është frikë, dhe mesi i saj demoralizim, dhe fundi i saj dhimbje!!
Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Dijetari Dr. Muhamed Hasani, Allahu e ruajt, thotë: “Një nxënës i imi, nga qyteti Mensura i Egjiptit, më betohej në Allahun se, një ditë nga ditët, e dëgjoi një familje duke bërtitur me zë të lartë, dhe nga meraku u ngjit shpejt në banesën e cila ishte mbi banesën e tij. I thanë të familjes se prindi i tyre është në prag të vdekjes!
I shkoi mendja te këshillat që ia dha këtij njeriu, dhe tha në vete se sa e këshillova këtë njeri për Allahun, mirëpo nuk u ndikua fare ! Sa herë më dëmtoi me zërin e muzikës, dhe i thosha shumë herë se nëse donë të dëgjosh muzikë, ulja zërin se unë nuk dua të dëgjoj, mirëpo ai e vazhdonte të veten!
Në atë momente ju thash fëmijëve të tij, se ju edhe tash vazhdoni të dëgjoni muzikë, kurse në këto momente ka melek të Allahut në shtëpi, lëshoni ndonjë kasetë me Kuran, e jo me muzikë! Kërkuan nga unë t’ua sjelli një kasetë dhe zbrita poshtë në banesën time, e morra kasetën dhe ua dërgova! E larguan kasetën e muzikës dhe e vendosën atë me Kuran!
Pasha Allahun në ato momente të rëndë të vdekjes, njeriu u zgjua dhe bërtiste dhe thoshte: jo.. jo.. jo.. nuk dua ta dëgjoj këtë zë.. jo nuk dua të dëgjoj Kuran! Lëreni muzikën të këndon, se ajo është që i jep jetë zemrës sime!!
Në ato momente ndërroi jetë, dhe ai përsëriste fjalët.. lëreni muzikën se ajo i jep jetë zemrës sime, lëreni muzikën se ajo i jep jetë zemrës sime! !!
Gjuha është zëdhënësi i zemrës.. dhe gjuha nuk e flet në momentin e vdekjes, përveç se asaj që ka qenë e vendosur në zemër dhe që e ka mbisunduar zemrën!!”.
Nëse jeton në adhurime, do të vdesësh në adhurime dhe do të ringjallesh ashtu!
Kush jeton me gjynahe dhe nuk pendohet, do të ndërron jetë në mëkate dhe do të ringjallet në atë gjendje ashtu si ka vdekur!!
Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Enes Ibn Malik r.a. përcjell nga i Dërguari a.s. të ketë thënë:

‘Tek ai që gjenden tri gjëra ka gjetur me to ëmbëlsinë e imanit: Që Allahu dhe i Dërguari i Tij të jenë më të dashur për ta sesa çdo gjë tjetër pos tyre, ta dojë njeriun duke mos e dashur për asgjë tjetër, por vetëm për hir të Allahut dhe ta urrej kthimin në pabesim- pasi që Allahu e ka shpëtuar prej tij- ashtu siç urren të hedhet në zjarr.’ (Muttefekun alejhi)

Dashuria e robit ndaj Zotit të tij është dritë që Allahu e hedh në zemrën e atij që do prej robërve të Tij të mirë, aq sa robi padyshim se do gjej ëmbëlsinë e kësaj dhe nuk do të ketë dert për pengesat që i has për hir të Allahut. Dëgjo fjalën e Allahut xh.sh.: ‘O ju që besuat! Kush largohet prej jush nga feja e vet (i bën dëm vetes) s’ka dyshim se Allahu do ta sjellë një popull që Ai e do atë (popull) dhe ata e duan Atë (Zotin), (një popull) që është modest e i butë ndaj besimtarëve, por i ashpër dhe i fortë ndaj mohuesve, që lufton në rrugën e Allahut dhe që nuk i frikësohet kërcënimit të asnjë kërcënuesi. Kjo (cilësi e atij populli) është dhuratë e Allahut që i jep atij që do. Allahu është dhurues i madh, i dijshëm.‘ (El-Maide: 54)

Dhe kështu, dashuria e robit ndaj Zotit të tij është e ndërlidhur (ngushtë) me dashurinë e Allahut ndaj robit të Tij, ashtu sikurse dashuria e robit ndaj Zotit të tij është argument mbi njohjen e tij për Të. Ka thënë Hasan el-Basri: ‘Kush e njeh Zotin e vet, e do Atë, dhe kush e njeh dynjanë heq dorë prej saj, kurse besimtari nuk dëfrehet derisa të shkujdeset, kur mendon (mediton kohën në dëfrim) mërzitet.’

Po cili është argumenti për sinqeritetin e atij që thërret në dashurinë ndaj Allahut? Përgjigja e kësaj është në Librin e Allahut: ‘ Thuaj (O i Dërguar): “Nëse e doni Allahun, atëherë më pasoni mua që Allahu t’ju dojë juve, t’ju falë mëkatet tuaja, se Allahu është që fal shumë, mëshiron shumë.‘ (Ali Imran: 31) Ka thënë Dhun-Nun el-Misrij r.a.: ‘Prej shenjave të njeriut që e do Allahun xh.sh. është të pasuarit e të Dashurit të Allahut s.a.v.s. në moralin e tij, veprat e tij, urdhrat dhe sunetet e tij. E kush është i sinqertë në dashurinë e tij ndaj Allahut dhe të Dërguarit a.s., çdo gjë e shtrenjtë bëhet e lirë(pavlerë) për ta në rrugën e Allahut. Dëgjo fjalën e Allahut xh.sh.: ‘Thuaj (o i Dërguar): “Në qoftë se etërit tuaj, djemtë tuaj, vëllezërit tuaj, bashkëshortet tuaja, farefisi juaj, pasuria që e fituat, tregtia që frikoheni se do të dështojë, vendbanimet me të cilat jeni të kënaqur, (të gjitha këto) janë më të dashura për ju sesa Allahu, sesa i Dërguari i Tij dhe sesa lufta për në rrugën e Tij, atëherë, pritni derisa Allahu nuk vë në rrugën e drejtë njerëzit e prishur.‘ (et-Tevbe: 24) Sa bukur është thënë:

Nuk dëgjon Zotin, dhe mendon dashurinë ndaj Tij!

Kjo vërtet në analogji është e pakuptimtë

Sikur ta kishe dashurinë e sinqertë për Të, do ta dëgjoje Atë

Ai që do dikë, e dëgjon atë (përkthim i lirë)

Një fshatar (beduin arab) erdhi te i Dërguari a.s. dhe tha: Kur është Çasti (Kijameti)? I tha i Dërguari a.s.: ‘Çfarë ke përgatitur për të?‘ I tha: Nuk kam përgatitur shumë punë për të, mirëpo unë e dua Allahun dhe të Dërguarin e Tij. Tha (i Dërguari a.s.): ‘Ti do jesh me ata që i do.‘ (Muttefekun alejhi) Sahabët u gëzuan shumë me këtë përgëzim, ngase ky hadith është vërtetë një përgëzim i madh për atë që e do Allahun dhe të Dërguarin e Tij. S’ka dyshim se dashurisë ndaj Allahut dhe të Dërguarit nuk i afrohet asnjë punë tjetër në shpërblim. Andaj, besimtari duhet të shikoj dashurinë e jobesimtarëve ndaj zotave dhe mbrojtësve të tyre përveç Allahut, dhe pastaj të dojë më shumë Allahun sesa çfarë duan ata, thotë Allahu i Lartësuar:

‘E nga njerëzit ka të tillë që në vend të Allahut besojnë idhuj, i duan ata sikur (që besimtarët e vërtetë e duan) Allahun, por ata që besuan dashurinë më të madhe kanë ndaj Allahut.’ (el-Bekare: 165)
Shkëputur nga libri ‘Qëndrueshmëria, në 100 hadithe profetike’, kapitulli i parë, Veprat e fshehta (të zemrës)