SHEMBUJ NGA SUNETI PROFETIK
Ebu Musa, radijAllahu anhu, përcjell se i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, ka thënë: “Shembulli i shokut të mirë dhe atij të keq, është sikurse shitësi i parfumit dhe i farkëtarit. Shitësi i parfumit ose do të parfumos, ose ti blen prej tij, ose do gjesh erë të mirë. Kurse farkëtari ose t’i djeg teshat ose do gjerë erë të keqe tek ai.”[1]
SHPJEGIM I HADITHIT
Nga urtësia e Allahut të Madhëruar mbi krijesat e Tija është se e bëri njeriun nga natyra e tij të jetë i varur , të përzihet me të tjerë, e të ulet me ta, e të takohet.
Këto takime kanë efektet e qarta në mendjen dhe metodologjinë e njeriut, në sjelljet e tija, e që ndoshta mund të jenë edhe shkaku pozitiv në ecueshmërinë e njeriut dhe lumturinë e tij në këtë botë dhe botën tjetër. Këtë e vërteton sheriati, logjika dhe realiteti.
I padrejti do pendohet ditën e Kiametit, e do i vije keq që ka shoqëruar të devijuarit, e që ishin shkak në devijimin dhe lajthitjen e tij “Dhe, atë Ditë zullumqari do t’i hajë gishtat e duarve të veta, e thotë: “Ah! Ta kisha marrë rrugën (e drejtë) me Pejgamberin.” Furkan, 27.
Ibn Haxheri, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Ky hadith ndalon nga ndeja me atë i cili sjell dëm në fe dhe në çështjet e dynjasë poqëse njeriu ulet me të, dhe (ky hadith) nxit për të ndejtur me ata të cilët janë të dobishëm në të dyja.”
Neveviu, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Ky është një shëmbëllim nga i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, për shoqëruesin e mirë me bartësin e parfumit dhe shoqërusin e keq me farkëtarin. Këtu tregohet vlera e ndejës me njerëzit e mirë, bamirësit, njerëzit me virtyta të larta të moralit, modestë, të dijshëm e të edukuar, dhe ndalimi i ndejës me njerëzit e këqinj, bidatçinjët, me ata të cilët përgojojnë, apo të cilët janë mëkatarë, apo që humbin kohën, e të tjera nga gjërat e urryera.”
DOBI NGA HADITHI
Vlera e shoqërimit më të mirët, bamirësit, e nxitja në të, nga gjurmët e së cilës janë;
Se ai i cili qëndron me ta përfiton nga bereqeti që zbret tek ta, dhe kështu që e mira i përfshinë të gjithë edhe nëse vepra e ndokujt prej tyre nuk ka arritur gradën e tyre, ata janë një popull që nuk humb kushdo që ulet me ta.
Të ndikuarit prej tyre, ngase njeriu është në fenë e shokut të tij, andaj gjithsecili le të shikon se kë e shoqëron.
Shumë bukur është thënë;
Mos pyet për personin në fjalë por shiko kë ai shoqëron
Gjithsecili shoku shokun pason
Nëse je në mesin e një populli qëndro me të mirët
E mos shoqëro të ulëtin e të pësosh keqësim me të këqijtë
I pasqyrojnë atij të metat që ai t’i përmirëson, ngase besimtari është pasqyrë e besimtarit, nëse sheh tek ai gjë që nuk i pëlqen, e drejton dhe e forcon, e ndihmon, dhe e ruan në mosprezencë dhe kur ai është prezent.
Të mirët të njohtojnë me të tjerë, që janë po si ata, e kështu që njeriu përfiton edhe prej tyre.
Ndalojnë shoqëruesin nga mëkatet, ruajnë kohën e tij, dhe e plotësojnë me gjëra të dobishme.
Shikimi i të mirëve të përkujton Allahun, nëse kjo arrihet vetëm nga shikimi, e si është me ata që shoqërohen dhe ulen me të mirët.?
Të mirët janë zbukurim dhe dashamirë në gjendje rehatie, janë ndihmëtarë në sprova, dhe furnizim pas vdekjes me lutjet e tyre për shokun e tyre.
Ndeja me ta është shkak i përfitimit të dashurisë së Allahut, në hadith qëndron: “U është bërë obligim dashuria Ime atyre që duhen dhe shoqërohen për Mua.”[2]
Tërhejqa e vërejtjes nga të ulurit me të këqijtë, që prej dëmëve të tyre janë:
Ngase ai mund që të fut dyshime rreth besimit të shëndoshë, e ta largon nga ai, siç është halli i banorëve të zjarrit: “dhe njëri prej tyre do të thotë: “Unë kam pasur një shok (mohues), i cili thoshte: “Vallë edhe ti je nga ata që besojnë, që kur të vdesim e të bëhemi dhé e eshtra, me të vërtetë do të japim llogari?.” Safat, 51-53.
Andaj, shiko vdekjen e Ebu Talibit në mosbesim si shkak i shoqërisë të cilët i thanë atij: A dëshiron ta braktisësh fenë e AbdulMutalibit? Dhe vdiç si i tillë.
Shoku i keq e fton shokun e tij të vepron njejtë si ai, e të bie në mëkate e ndalesa, ngase personi i cili vepron të këqijat dëshiron që edhe të tjerët të pajtohen me të në ato vepra, dhe se shoqërimi me të të kujton mëkatin dhe të shpien drejt tij.
Ndikimi nga zakonet e këqija, sjelljet e pamoralshme.
Shoku i keq të njohton me shoqëri të keqe, që ndejave të tyre nuk u mungon përgojimi e bartja e fjalëve, dhe për këtë shkak privohet njeriu nga shoqërimi me të mirët, të cilët e ndërtojnë kohën e tyre me adhurim ndaj Allahut të Madhëruar dhe me përmendje të Tij.
Përktheu: Shpend Zeneli
[1] Buhariu 5534, Muslimi 2628.
[2] Imam Ahmedi në “Musned” 5/233 me numër, 1711, shejh Albani e ka vlerësuar sahih në “Sahih el Xhami” me numër 4331. (albislam)