Pyetje: Çfarë do të thotë të këndosh Jasin?
Përgjigje: Bismilah, ues-salatu ues-selamu ala resulilah.
Te kendosh jasin per te vdekurin, do te thote ti kendosh suren jasin, pasi ka vdekur, duke pretenduar se shperblimet e kendimit te kesaj pjese kuranore i shkojne te vdekurit. Kjo eshte ajo qe eshte perhapur ne vendin tone, ne trojet shqiptare dhe ne disa troje muslimane.
Persa i perket ceshtjes se i vdekuri ndien apo lehtesohet me kendimin e jasinit apo dicka tjeter, nuk kemi argument. Çeshtja e te vdekurit eshte nga ceshtjet e te fshehtes (gajbit) dhe ne nuk kemi informacion rreth saj, keshtu qe nuk mund te flasim vecse me argument prej Kuranit famelarte ose prej synetit profetik.
Per mos t`u zgjatur shume: ekzistojne dy thenie profetike (hadithe) per kete teme:
I pari: “Kendojani asinin te vdekurit tuaj” ky eshte hadith i dobet, i cili nuk merret per argument. Ne nuk mund ta marrim fene nga hadithe te dobeta pa baze.
I dyti: “Kendoni jasin tek te vdekurit tuaj” (me kuptim kendoni jasin tek ai qe eshte gati per te vdekur, ne menyre qe te perkujtohet me keshillat qe permban surja jasin). Ky hadith nuk eshte aq i dobet sa i pari, porse nuk mesohet se dikush prej te pareve tane e ka vepruar nje gje te tille (leximin e sures jasin), as Profeti, as sahabet e as tabi`inet.
Ne ajetin 69-70 te sures Janin Allahu i madheruar thote: “Ai (Kur`ani) nuk eshte tjeter vetem se keshille dhe Kuran i qarte. Per t’ia terhequr verejtjen atij qe eshte i gjalle (me mend dhe me zemer) dhe denimi te behet merite per jobesimtaret)” pra, sic verehet nga ajeti, Kurani ka ardhur per te gjallet dhe jo per te vdekurit…
Kendimi i sures Jasin per te vdekurin, duke shpresuar se ai lehtesohet ne varr, ose merr shperblimet per kete lexim; eshte nje veper qe nuk eshte vepruar as nga Profeti e as nga shoket e tij. Feja e Allahut merret prej Allahut ne kuran, e sqaruar nga thenia profetike (hadith) ashtu siç e kane kuptuar shoket e Profetit alejhi selam.
Keshtu veprohet me veprat qe jane prej adhurimeve.
Per rastin konkret (leximin e Jasinit per te vdekur), nuk kemi asnje prej argumenteve te lartepermendura te formes te sakte. Madje edhe dy theniet profetike te cilat u permenden me siper jane te dobet.
Keshtu qe nuk lejohet te lexohet jasin per te vdekurin as ndonje sure tjeter. Prej veprave te cilat ngelen shperblimet e tyre tek njeriu edhe pas vdekjes se tij jane ato qe ka permendur Profeti alejhi selam ne hadithin e meposhtem (me kuptim):
“Nese njeriu vdes i nderpriten shperblimet e veprave te tij veçse ne tre raste: nese ka lene femije te hajrit dhe ai lutet per te, nese i ka mesuar njerezit, dhe nese ka bere nje veper nga e cila perfitojne te tjeret (si pus, ujesjelles etj)”
Pra ajo qe i ben me shume dobi njeriut pas vdekjes se tij eshte te veproje mire dhe te lere femije te mire qe ata te luten per te. Lutja per te vdekurin eshte ajo qe ia lehteson jeten e varrit. Lutja per te vdekurin eshte ajo qe ka vepruar edhe Profeti edhe shoket e tij, e jo leximi i Kuranit apo Jasinit.
Nese gaboj, prej vetes time dhe prej shejtanit, e nese nuk gaboj, atehere vetem prej Allahut te madheruar.
Ues-selamu alejkum ue rahmetullah!
Eduart Jaho